Το πρώτο πράγμα που συνήθως σκεφτόμαστε όταν το παιδί μας γκρινιάζει, φέρεται άσχημα ή κάνει κάτι που δεν το επιτρέπουμε, είναι ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το τιμωρήσουμε, να το συνετίσουμε ή να του δείξουμε το σωστό. Κι όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, εκείνο που προέχει είναι να διαπιστώσουμε τι είναι αυτό που κάνει το παιδί μας να αντιδρά έτσι, ποια είναι η αιτία πίσω από την ανάρμοστη συμπεριφορά του. Κι αν παρατηρήσετε προσεκτικά, θα διαπιστώσετε ότι στο 99% των περιπτώσεων, το πρόβλημα ξεκινά από μία από αυτές τις 5 αιτίες:
1. Ανωριμότητα
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και τα ακόμα μικρότερα δεν έχουν ακόμα αποκτήσει πλήρη έλεγχο στις παρορμήσεις και τις επιθυμίες τους και δεν μπορούν ακόμα να ξεχωρίσουν με σαφήνεια το «σωστό» από το «λάθος». Έτσι, τις περισσότερες φορές η κακή συμπεριφορά τους οφείλεται απλώς στο γεγονός ότι… φέρονται σαν παιδιά της ηλικίας τους! Επιπλέον, τα μικρά παιδάκια συχνά δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις αλλαγές κι αυτό οδηγεί σε ξεσπάσματα εκ μέρους τους. Τέλος, επειδή δεν διαθέτουν ακόμα τα εκφραστικά μέσα για να εξωτερικεύσουν τις σκέψεις τους εκνευρίζονται όταν διαπιστώνουν ότι οι άλλοι δεν αντιλαμβάνονται τι είναι αυτό που προσπαθούν να πουν.
Τι μπορείτε να κάνετε: Προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Μην ξεχνάτε ότι το παιδί σας είναι ακόμα πολύ μικρό για να μπορεί να συμπεριφέρεται ώριμα.
2. Περιέργεια
Τα παιδιά είναι περίεργα, πολύ περίεργα. Και όχι άδικα, αν σκεφτεί κανείς ότι για εκείνα τα πάντα είναι καινούρια ή σχεδόν καινούρια. Θέλουν να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους, να μάθουν πώς λειτουργεί το καθετί που βλέπουν μπροστά τους και πώς να επικοινωνήσουν με τους άλλους. Εάν κατανοήσουμε αυτό, θα δεχτούμε πολύ πιο εύκολα αρκετές από τις αντιδράσεις τους, όπως γιατί επιμένουν να πλησιάζουν το φούρνο ή να πατάνε τα κουμπάκια του κινητού μας, παρόλο που τους το έχουμε απαγορέψει –είναι απλώς αποτέλεσμα της περιέργειάς τους.
Τι μπορείτε να κάνετε: Αντί να εκτοξεύετε «μη αυτό» και «όχι εκείνο», είναι προτιμότερο να εξηγείτε κάθε φορά στο παιδί τι είναι σωστό να κάνει σε κάθε περίπτωση. Για παράδειγμα, αντί να πείτε «όχι εκεί», όταν πλησιάζει μια πρίζα, πείτε καλύτερα «κάνε μερικά βήματα για να μην είσαι κοντά στην πρίζα» ή «απομακρύνσου από την πρίζα γιατί είναι επικίνδυνα εκεί για σένα».
3. Έλλειψη εμπειρίας στη διαχείριση των συναισθημάτων του
Συχνά ξεχνάμε ότι τα παιδιά δεν έχουν αρκετές εμπειρίες και γι’ αυτό το λόγο όταν έρχονται αντιμέτωπα με καταστάσεις όπου δεν επιτρέπεται να κάνουν κάτι που θέλουν, δεν ξέρουν πώς αλλιώς να αντιδράσουν –εκτός βέβαια από το να αρχίσουν να γκρινιάζουν.
Τι μπορείτε να κάνετε: Δώστε στο παιδί τα απαραίτητα «εργαλεία» για να μπορεί να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Μάθετέ του, για παράδειγμα, πως όταν νιώθει θυμό και οργή είναι χρήσιμο να παίρνει μερικές βαθιές ανάσες μέχρι να ηρεμήσει. Ή καθίστε μαζί του και προσπαθήστε να του εξηγήσετε τι ακριβώς είναι αυτό που νιώθει και ποιος είναι ο σωστός τρόπος να το αντιμετωπίσει.
4. Η μη ικανοποίηση φυσικών αναγκών του
Όλοι οι γονείς γνωρίζουν ότι ένα κουρασμένο παιδί είναι συνήθως ένα παιδί που γκρινιάζει και εκνευρίζεται με το παραμικρό. Πολλές φορές μια κακή συμπεριφορά είναι απλώς ή εξωτερίκευση μιας απλής φυσικής ανάγκης, όπως ο ύπνος, η ξεκούραση, το φαγητό κ.λπ.
Τι μπορείτε να κάνετε: Μην θεωρείτε δεδομένο ότι το παιδί θα σας πει «πεινάω» αν θέλει να φάει ή «νυστάζω» αν είναι κουρασμένο. Είναι καλύτερο να ελέγχετε την ώρα και το πόσο ενεργητικό ή όχι βλέπετε να είναι. Η γκρίνια, σ’ αυτή την περίπτωση, είναι πολύ εύκολο να αποφευχθεί με ένα απλό γεύμα ή ένα σύντομο υπνάκο.
5. Η επιθυμία για ανεξαρτησία
Τα παιδιά ενθουσιάζονται τόσο πολύ όταν μπορούν να κάνουν πράγματα μόνα τους και θέλουν συνέχεια να κάνουν κι άλλα… να τρέξουν ακόμα πιο γρήγορα, να φωνάξουν πιο δυνατά, να ντυθούν μόνα τους, να κάνουν ό,τι κι εμείς!
Τι μπορείτε να κάνετε: Σεβαστείτε την ανάγκη του για ανεξαρτησία και σκεφτείτε ότι δεν θα είναι τόσο μικρό για πάντα. Ακόμα κι αν χρειαστεί να κάνετε μια δουλειά σε πολύ αργούς ρυθμούς επειδή επιμένει να σας «βοηθήσει», η εμπιστοσύνη που λαμβάνει από εσάς και η ευκαιρία να συνεισφέρει, θα του δώσουν μεγάλη αυτοπεποίθηση –και θα σας γλιτώσουν από ένα ακόμα ξέσπασμα!
