Θα το έχετε, πιθανότατα, παρατηρήσει και στο σχολείο του παιδιού σας: Ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο ή λύκειο, οι μαθητές που ακούνε τα περισσότερα «μπράβο», που παίρνουν τους καλύτερους βαθμούς, που θα κρατήσουν τη σημαία σε λίγες μέρες στην παρέλαση είναι μάλλον κορίτσια. Σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις… Μήπως όμως είναι αυτές που απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα;. Και ο κανόνας είναι ο εξής: Σε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα και σε κάθε μάθημα (ναι, ακόμα και στη φυσική ή τα μαθηματικά), τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο παίρνουν καλύτερους βαθμούς από τα αγόρια. Αυτό δείχνει μια νέα έρευνα που έγινε σε 30 χώρες σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, η Νορβηγία, το Χονγκ Κονγκ, την Τουρκία, τη Μαλαισία, την Αυστραλία, τη Σουηδία, τον Καναδά, την Εσθονία, τη Σερβία και άλλες.

Οι καθηγητές ψυχολογίας Ντάνιελ και Σούζαν Βόγιερ ανέλυσαν δεδομένα από 369 μελέτες που αφορούσαν τους βαθμούς περισσότερων από ένα εκατομμύριο μαθητών και μαθητριών και τα αποτελέσματά τους είχαν μια εντυπωσιακή σταθερότητα σε όλες τις χώρες: τα κορίτσια είχαν καλύτερες επιδόσεις σε όλα τα μαθήματα, ακόμα και σε αυτά που τα αγόρια θεωρούνται παραδοσιακά «καλύτερα», όπως η φυσική, η χημεία και τα μαθηματικά.

Μήπως το εκπαιδευτικό σύστημα έχει προσαρμοστεί κυρίως στον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν τα κορίτσια και όχι τα αγόρια;

Τα κορίτσια επιτυγχάνουν επειδή είναι πιο ικανά στο να οργανώνουν μακροπρόθεσμα σχέδια, να βάζουν στόχους και να προσπαθούν να τους πετύχουν, σχολιάζει η Κλερ Κάμερον Πόνιτζ, από το Κέντρο Ανώτατων Σπουδών Διδασκαλίας και Μάθησης του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια στις ΗΠΑ, που ασχολείται με το πόσο έτοιμο είναι κάθε παιδί να ξεκινήσει το νηπιαγωγείο. Στα πλαίσια της μελέτης της έχει διαπιστώσει ότι για να μπορέσει ένα παιδί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του νηπιαγωγείο τον 21ο αιώνα πρέπει να έχει καλή ικανότητα «αυτορρύθμισης». Ο όρος αναφέρεται σε πειθαρχημένες συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα να μπορεί να σηκώνει το χέρι για να ζητήσει το λόγο πριν μιλήσει στην τάξη, να περιμένει τη σειρά του, να ακούει με προσοχή, να ακολουθεί τις οδηγίες του δασκάλου και να μπορεί να συγκρατεί την παρόρμησή του να πεταχτεί για να δώσει μια απάντηση όταν δεν ρωτάται κάποιος άλλος.

Οι δεξιότητες αυτές είναι προαπαιτούμενες για τα περισσότερα «τυπικά» νηπιαγωγεία της εποχής μας– αλλά και γενικά για το εκπαιδευτικό σύστημα και, τελικά, τη ζωή.

Φαίνεται λοιπόν ότι τα κορίτσια στην ηλικία που τα παιδιά ξεκινούν το νηπιαγωγείο διαθέτουν καλύτερες ικανότητες «αυτορρύθμισης» σε σχέση με τα αγόρια. Από σχετικές έρευνες που έχει κάνει η Πόνιτζ με τους συνεργάτες της εξάγεται το συμπέρασμα ότι τα πεντάχρονο αγοράκια είναι σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο πίσω σε σχέση με τα συνομήλικά τους κορίτσια σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη τέτοιου είδους δεξιοτήτων. Έτσι, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το τέλος του νηπιαγωγείου για να αρχίσουν να κατακτούν προαπαιτούμενα για τη μάθηση, τα οποία οι συμμαθήτριές τους διέθεταν ήδη όταν ξεκίνησαν τη χρονιά!

Αυτό το προβάδισμα συνεχίζεται για τα κορίτσια και στις τάξεις του δημοτικού αλλά και αργότερα. Σε έρευνα που έγινε το 2006 από τον Μάρτιν Σέλινγκμαν και την Άντχελα Λι Ντάκγουορθ, καθηγητές γνωστικής ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, διαπιστώθηκε ότι στην ηλικία του δημοτικού τα κορίτσια υπερτερούν σε σχέση με τα αγόρια στην ικανότητα να αυτο-πειθαρχούν. Αυτό συνεισφέρει στο να έχουν καλύτερους βαθμούς σε όλα τα μαθήματα γιατί τα επηρεάζει με πολλούς τρόπους. Για παράδειγμα, τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να μελετήσουν καλά και να κατανοήσουν την εκφώνηση μιας ερώτησης σε ένα τεστ πριν αρχίσουν να απαντούν, να καθίσουν να κάνουν την εργασία τους μολονότι θα προτιμούσαν να δουν τηλεόραση και να συνεχίσουν να προσπαθούν ακόμα κι όταν κάτι τους φαίνεται βαρετό ή δύσκολο. Επίσης τα κορίτσια ξεκινούν το διάβασμα στο σπίτι νωρίτερα από τα αγόρια που θέλουν σχεδόν το διπλάσιο χρόνο μέχρι να τελειώσουν τις εργασίες τους.

Η σημασία της «αυτο-πειθαρχίας»

Όλα σχετίζονται με αυτό που οι Σέλινγκμαν και Ντάκγουορθ ονομάζουν «αυτο-πειθαρχία». Άλλοι επιστήμονες το ονομάζουν «ευσυνειδησία». Σε κάθε περίπτωση έχει να κάνει με την ικανότητα να προγραμματίζεις, να βάζεις στόχους και να επιμένεις, παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ικανότητα αυτή είναι έμφυτη στον άνθρωπο και δεν κατανέμεται ισότιμα σε όλους. Έρευνες που έχουν γίνει σε χώρες με διαφορετικές κουλτούρες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι συνήθως περισσότερο προικισμένες με αυτήν από ό,τι οι άντρες. Το γεγονός λοιπόν ότι τα αγόρια έχουν λιγότερο αναπτυγμένη την «αυτο-πειθαρχία» ή την «ευσυνειδησία» τους τα κάνει να υπολείπονται σε σχέση με τα κορίτσια στις σχολικές επιδόσεις, στις οποίες εκτιμώνται ο οργανωτικές ικανότητες και επιβραβεύεται η επιμονή στην προσπάθεια για κατάκτηση της γνώσης .

Το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, που δεν βασίζεται πλέον στην καλή επίδοση σε ένα κρίσιμο τεστ στο τέλος της σχολικής χρονιάς, αλλά απαιτεί συνεχή προσπάθεια και επιμέλεια, ευνοεί τα κορίτσια γιατί πατάω πάνω σε έμφυτες ικανότητές τους. Κάποτε, όταν η βαθμολογία κρινόταν από τις τελικές εξετάσεις, τα αγόρια είχαν περισσότερες πιθανότητες για διάκριση, καθώς η διαδικασία των τεστ ταίριαζε περισσότερο με τα ανταγωνιστικά ένστικτά τους.

Όπως συμβουλεύουν οι επιστήμονες, για να μπορέσουν τα αγόρια να ανταπεξέλθουν εξίσου στις απαιτήσεις αυτού του συστήματος, θα πρέπει να εξασκηθούν να ορίζουν καλύτερα το χρόνο τους και να υιοθετούν καλύτερες συνήθειες μελέτης. Αυτό, βέβαια, απαιτεί τη συνεργασία των μικρών μαθητών με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.