Να μην ακούτε

Μέχρι την ηλικία των 13-14 ετών τα παιδιά έχουν μάθει τι πιστεύουν οι γίνεις τους σχεδόν για τα πάντα! Από εκείνη την ηλικία και μετά, δική μας δουλειά είναι να σταματήσουμε να μιλάμε και να αρχίσουμε να ακούμε! Σίγουρα θα νιώθετε ότι υπάρχει ακόμα τόσο πολλή γνώση που θέλετε να περάσετε στα παιδιά σας κι επιπλέον τα πράγματα που τα απασχολούν αλλάζουν συνεχώς κι ίσως δεν έχετε καταφέρει να τα προειδοποιήσετε αρκετά για διάφορες καταστάσεις που θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Όμως, είναι καιρός να παραδεχτούμε πως όσα γνωρίζουμε κι όσα ζήσαμε στη δική μας εφηβεία, κάπου στα ‘80s , τα ‘90s, ή τα ‘00s ίσως να μην είναι αρκετά για να συμβουλέψουμε τα παιδιά μας. Είναι προτιμότερο να ακούσουμε τι έχουν εκείνα να μας πουν. Και να είστε σίγουροι πως εάν το παιδί νιώσει πως είστε διατεθειμένοι να το ακούσετε, τότε θα ζητήσει τη γνώμη σας για ό,τι το απασχολεί.

Να το κριτικάρετε συνέχεια

Μέχρι ένα σημείο, η κριτική στη συμπεριφορά των παιδιών είναι αναγκαίο «κακό». Η σχέση γονέα-παιδιού είναι από τα λίγα είδη σχέσεων που προϋποθέτουν διαρκή επισήμανση των λαθών. Είναι δική μας δουλειά να διδάξουμε στα παιδιά από το πώς να δένουν τα κορδόνια τους μέχρι πώς να κάνουν τις εργασίες για το σχολείο –κι αυτό απαιτεί συχνά να τους υποδεικνύουμε τι κάνουν λάθος. Όταν όμως το παρακάνουμε, βάζουμε τη σχέση μας σε κίνδυνο. Ιδιαίτερα όταν μιλάμε για εφήβους που συνήθως δεν αντιδρούν ήρεμα στην κριτική. Επιπλέον, μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά υφίστανται κριτική κάθε μέρα από τους δασκάλους τους στο σχολείο, ακόμα κι από τους συνομηλίκους τους… είναι ωραίο να αισθάνονται αποδοχή και αγάπη από τους γονείς τους.

Να τα βομβαρδίζετε με ερωτήσεις

Πού ήσουν; Με ποιον ήσουν; Τι κάνατε εκεί; Είναι πολύ εκνευριστικό να σε βομβαρδίζει κανείς με ερωτήσεις –ιδιαίτερα εάν δεν δείχνει διατεθειμένος να ακούσει την απάντηση. Μα –θα πείτε- πώς θα μάθουμε τι συμβαίνει στη ζωή τους αν δεν ρωτήσουμε; Το ζητούμενο δεν είναι τόσο να ρωτάμε όσο να ακούμε. Οπότε, κάντε μία, το πολύ δύο ερωτήσεις και δείξτε ότι σας ενδιαφέρει πραγματικά να ακούσετε την απάντηση. Αντί να συνοδέψτε τη μία ερώτηση με άλλη μία, απλά σωπάστε και δώστε στο παιδί χώρο και χρόνο να μιλήσει. Αν διστάζει, πείτε απλά «σε ακούω» και αφήστε το να συγκεντρώσει τη σκέψη του ώστε να μιλήσει για να έχετε τη δυνατότητα να ξεκινήσετε μια αληθινή συζήτηση.

Να λέτε ντροπιαστικές ιστορίες για το παιδί μπροστά σε άλλους

Πολλοί γονείς συνηθίζουν να αναφέρουν δημόσια περιστατικά που το παιδί τους φέρθηκε σαχλά ή ανόητα. Όμως για εκείνο είναι τραγικό να ακούει τους γονείς του να διηγείται πώς τα έκανε θάλασσα. Όλοι οι άνθρωποι τείνουμε να φερόμαστε με τρόπο ανάλογο του τι περιμένουν οι άλλοι από εμάς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν εμείς μιλάμε για το παιδί σαν να είναι τεμπέλικο/ανόητο/κακομαθημένο εκείνο είτε θα συνεχίσει να φέρεται έτσι είτε θα προσπαθήσει να αποκόψει τους γονείς από τη ζωή του.

Να βάζετε «ταμπέλες» στη συμπεριφορά του

Κατά έναν περίεργο τρόπο, είναι κοινωνικά αποδεκτό να μιλάμε αφοριστικά για τους εφήβους, Η αλήθεια είναι ότι βρίσκονται σε μια φάση της ανάπτυξής τους που προκαλεί κάποιες χαρακτηριστικές αντιδράσεις, όμως φράσεις όπως «όλοι οι έφηβοι είναι ανεύθυνοι, τεμπέληδες ή εγωιστές» μπορεί να γίνουν «κόκκινο πανί» για τα παιδιά μας. Εξάλλου, οι περισσότεροι από τους εφήβους τα καταφέρνουν μια χαρά να κουμαντάρουν τις αλλαγές που τους συμβαίνουν και να χειριστούν τις περίεργες καταστάσεις που βιώνουν. Μελετούν για το σχολείο τους, παίζουν τα αγαπημένα τους σπορ, ασχολούνται με τη μουσική ή φτιάχνουν μόνοι τους εφαρμογές για το κινητό τους, χορεύουν, δουλεύουν τα καλοκαίρια για το χαρτζιλίκι τους, βγάζουν τα σκουπίδια, κάνουν ένα σωρό πράγματα. Είναι κρίμα να τους κακοχαρακτηρίζουμε όταν ξεχνούν κάτι….

Να δίνετε μάχη για λάθος πράγματα

Πριν ξεκινήσετε έναν καυγά με το παιδί σας, αναρωτηθείτε:  αξίζει τον κόπο; Οι έφηβοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σωρό προκλήσεις, πρέπει να ακούν κι εμάς να γκρινιάζουμε γιατί δεν έφαγαν τα ρεβίθια τους; Προσπαθήστε, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, να μην δείχνετε εμμονή στους «κανόνες» του σπιτιού αλλά να δίνετε μεγαλύτερο βάρος σε κάποιους βασικούς άξονες καθοδήγησης και να είστε πιο ελαστικοί όταν πρόκειται για μικροπράγματα,

Να περιμένετε να κάνουν αυτό που ζητήσατε στη στιγμή

Οι πι πολλοί γονείς έχουμε από τα παιδιά μας την απαίτηση να τσακίζονται να κάνουν αυτό που ζητάμε –ακόμα κι αν δεν έχουμε την ίδια απαίτηση από τον εαυτό μας ή το σύντροφό μας. Είστε σίγουροι ότι εάν πείτε στον άντρα σας να κατεβάσει τα σκουπίδια θα σηκωθεί στη στιγμή από τον καναπέ και θα το κάνει; Κι αν αποφασίσει να τα κατεβάσει αργότερα, όταν θα βγάλει το σκύλο βόλτα, θα τον επιπλήξετε όπως ίσως κάνετε με το γιο σας όταν καθυστερεί να «υπακούσει» στις εντολές σας; Αν δεν έχει πιάσει το σπίτι σας φωτιά –οπότε έχετε το δικαίωμα να ουρλιάζετε για να το εγκαταλείψουν άμεσα- δώστε στα παιδιά το χρόνο που θα δίνατε και στον εαυτό σας για να ολοκληρώσει κάτι.

Να είστε διαρκώς καχύποπτοι

Όταν περιμένουμε το χειρότερο από τους άλλους, συνήθως νιώθουν την…υποχρέωση να κάνουν το χειρότερο! Καλλιεργώντας ένα κλίμα αμφισβήτησης και καχυποψίας στην πραγματικότητα ωθούμε το παιδί προς επικίνδυνες συμπεριφορές, δεν το απωθούμε από αυτές. Προσπαθήστε να προειδοποιήσετε τα παιδιά σας για τους κινδύνους των ναρκωτικών, του αλκοόλ κ.λπ. χωρίς όμως να καταστρέψετε τη σχέση σας μαζί τους.

Να μη ζητάτε ποτέ συγνώμη

Ένα απλό αλλά ειλικρινές «συγνώμη» δεν κοστίζει τίποτα –το αντίθετο! Κάθε φορά που βάζετε τις φωνές για λάθος λόγους ή που τα τιμωρείτε άδικα βάζετε ένα τούβλο στον τοίχο που χτίζετε ανάμεσά σας. Και κάθε φορά που ζητάτε συγνώμη, αφαιρείτε ένα τούβλο. Επιπλέον, δίνετε στο παιδί το παράδειγμα ώστε να αναγνωρίζει τα λάθη στη δική του συμπεριφορά και να προσπαθεί να τα διορθώσει.

Να κάνετε το παιδί να νιώθει ότι έχει μικρότερη σημασία από τη δουλειά/τους φίλους/το κινητό/τις υποχρεώσεις σας

Ακόμα κι αν δεν σας το λένε, τα έφηβα παιδιά σας μισούν να μιλάτε στο κινητό όταν επιτέλους βρίσκεστε για δέκα λεπτά όλοι μαζί στο σαλόνι. Μπορεί να μην έχουν καμία διάθεση να πιάσουν κουβέντα μαζί σας, αλλά σίγουρα δεν θέλουν να νιώθουν ότι ούτε κι εσείς έχετε όρεξη να περάσετε χρόνο μαζί. Όταν τα παιδιά νιώθουν ότι έχουν μεγάλα αξία για εσάς δίνουν αντίστοιχη αξία και στη μεταξύ σας σχέση,

Να σχολιάζετε την εμφάνισή τους

Είναι γνωστό ότι στην εφηβεία το στυλ και η εξωτερική εμφάνιση έχει ιδιαίτερη σημασία. Μπορεί μέχρι τν ηλικία των 12 να έπρεπε να πείτε στο παιδί ότι πρέπει να κάνει μπάνιο ή να πλύνει τα δόντια του, όπως εκεί και μετά τα πιο πολλά παιδιά ξέρουν καλά τι πρέπει να κάνουν για να φροντίσουν τον εαυτό τους, οπότε η δική σας δουλειά περιορίζεται σε σποραδικές υπενθυμίσεις και, σε καμία περίπτωση, σε συνεχή γκρίνια. Επικρίνοντας διαρκώς τις επιλογές του στα ρούχα, το χτένισμα κ.λπ. απλά πληγώνεται τη σχέση σας μαζί του.