Η εγκυμοσύνη συνδέεται με αλλαγή στην ευαισθησία των κυττάρων μας στην ινσουλίνη η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολές των επιπέδων γλυκόζης (ζαχάρου), στο αίμα μας. Τόσο για τις γυναίκες με γνωστό διαβήτη όσο και για τις γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (GDM)., αυτές οι αλλαγές αν δεν προσεχθούν, μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο το επιθυμητό αποτέλεσμα ενός υγιούς μωρού μαζί με μια υγιή μητέρα !

Σύμφωνα με τον Αμερικανική Διαβητολογική Ένωση (American Diabetes Association, ADA), ως διαβήτης της κύησης ορίζεται ως «κάθε βαθμού δυσανεξία στη γλυκόζη με έναρξη ή πρώτη αναγνώριση διαρκούσης της εγκυμοσύνης»  Ο ορισμός αυτός ισχύει ακόμη και αν «η κατάσταση » (δηλ. ο Διαβήτης) εξακολουθεί να υφίσταται και μετά την εγκυμοσύνη. Η συχνότητα εμφάνισής του κυμαίνεται από 0,5–15%.

Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη κύησης 

Όταν η γλυκόζη πρωινή νηστείας είναι μεγαλύτερη 126mg/dl*  τους 3 πρώτους μήνες της κύησης σημαίνει προϋπάρχοντα διαβήτη, (πάντα χρειάζεται επιβεβαίωση με 2η επανάληψη). Το ίδιο ισχύει και σε οποιαδήποτε ηλικία κύησης  βρίσκεται η εγκυμονούσα.  Η διάγνωση του Διαβήτη τότε είναι βέβαιη και δεν χρειάζεται άλλη εξέταση!

Αν η γλυκόζη αίματος κατά την πρώτη επίσκεψη της εγκύου στο γιατρό της είναι μικρότερη από 92mg/dl, προγραμματίζεται για δοκιμασία ανοχής γλυκόζης μεταξύ 24ης–28ης εβδομάδας κύησης. Η Διάγνωση γίνεται με καμπύλη ζαχάρου την 24-28η εβδομάδα της κύησης. Στα περισσότερα μέρη του κόσμου τα διαγνωστικά κριτήρια αξιολογούνται με βάση, είτε την 100 γραμμαρίων 3-ωρη δοκιμή (0’, 60', 120’, 180’), όπως συστήνεται από το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων, ACOG,  είτε την 75 γραμμαρίων 2-ωρη δοκιμή (0’, 60’, 120’), όπως προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  (ΠΟΥ), η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) και η αντίστοιχη ευρωπαϊκή EASD (Ευρώπη). Στην πρώτη περίπτωση οι φυσιολογικές τιμές είναι:

·         Γλυκόζη νηστείας (0’) > 95mg/dl (5.3mmol/L)

·         Γλυκόζη 60΄ > 180mg/dl

·         Γλυκόζη 120΄ > 155mg/dl

·         Γλυκόζη180΄>140mg/dl 
Για τη διάγνωση χρειάζονται τουλάχιστον δύο ανεβασμένες τιμές, η Γλυκόζη νηστείας (0’) και μία ακόμη.

Στη 2-ωρη δοκιμή 75 γραμμαρίων (0', 60', 120'), οι φυσιολογικές τιμές είναι:  

§  Γλυκόζη νηστείας (0') > 92mg/dl (5.1mmol/L)

 §  Γλυκόζη 60΄ > 180mg/dl

§  Γλυκόζη 120΄ > 153mg/dl

Όταν έστω και μια τιμή είναι ίση ή μεγαλύτερη από τα κατωτέρω αναφερόμενα όρια γίνεται η διάγνωση του Σ.Δ. Κύησης. 

Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι γυναίκες με GDM έχουν αυξημένο κίνδυνο ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων κύησης, σχετικά με την περιγεννητική θνησιμότητα και νοσηρότητα. Είναι επίσης γενικά αποδεκτό ότι η θεραπεία με ό, τι σημαίνει αυτό..., των γυναικών με GDM,  μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αυτών των προβλημάτων.

Περιορισμένες μελέτες παρατήρησης σε ανθρώπους υποδεικνύουν έντονα ότι κάθε εγκυμοσύνη που περιπλέκεται από υπεργλυκαιμία παρέχει αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα καθώς και ανάπτυξης  διαβήτη τύπου 2  στους απογόνους,  και ότι η βελτίωση στη μητέρα του γλυκαιμικού ελέγχου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αυτό... 

Θεραπεία του Διαβήτη της κύησης 

Η θεραπεία στον Διαβήτη της κύησης επιβάλλει στην πλειοψηφία των κυήσεων θεραπεία με σχήματα ινσουλίνης. Όπως τονίζει ο Αντώνης Λέπουρας, παθολόγος-διαβητολόγος, χρειάζονται το λιγότερο 4 μετρήσεις σακχάρου την ημέρα : 1 νηστική το πρωί και άλλες 3 μετρήσεις μια ή δύο ώρες αμέσως μετά την αρχή του γεύματος.  Θεραπεία με ινσουλίνη καλό είναι να ξεκινά, αν περισσότερο από 1 εβδομάδα είμαστε εκτός στόχων. Στόχοι είναι η γλυκόζη (ζάχαρο) πρωί νηστική ≤ 95mg/dl, 1 ώρα μετά το γεύμα ≤ 140mg/dl   Ωστόσο, σωστή διατροφή και ήπια άσκηση (πχ βάδισμα) μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελέσουν μια καλή εναλλακτική λύση.

Διατροφή για τον Διαβήτη της κύησης 

Ιδανικά, όλες οι γυναίκες σε όλες τις κυήσεις θα πρέπει να έχουν συμβουλές σχετικά με την πρόσληψη μακροθρεπτικών  (επιλογή διαιτολογίου με βάση τις ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες) και μικροθρεπτικών συστατικών ( ημερήσιο συμπλήρωμα σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία) για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος της κύησης.

Από κοινού με άλλες γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες με διαβήτη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι υπάρχει επαρκής πρόσληψη φολικού οξέος αν είναι δυνατόν 2-3 μήνες πρίν την σύλληψη. Το ίδιο ισχύει για την βιταμίνη  D. Το ασβέστιο ο Σίδηρος και το μαγνήσιο καλό είναι να ελέγχονται και να συμπληρώνονται μετά τον 3ο μήνα της κύησης.

Είναι επίσης πιθανόν  η μητρική παχυσαρκία  να συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμβρυϊκών ανωμαλιών [Δίαιτες απώλειας βάρους  γενικά δεν συνιστάνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης]. 

Για τις γυναίκες με GDM, που είναι σημαντικά υπέρβαρες, η μείωση της κατανάλωσης  θερμίδων (αλλά με όχι περισσότερο από 30% της συνήθους πρόσληψης),  δεν συνδέεται με προβλήματα για το έμβρυο τουναντίον μπορεί να ωφελήσει πολλαπλάσια και την μητέρα και το έμβρυο.

Επίσης, η άσκησης είναι ευεργετική. Γυναίκες που ασκούνταν πριν από την εγκυμοσύνη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συνεχίσουν αυτό με ηπιότερο τρόπο και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (αν και η έκταση και το είδος της άσκησης μπορεί να χρειαστεί να τροποποιηθεί). Για τις γυναίκες με GDM, η άσκηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα χρήσιμο συμπλήρωμα στη θεραπεία. Προτιμώνται οι ασκήσεις που αποφεύγουν την υπερβολική κοιλιακή μυϊκή συστολή.

Ένα πρόγραμμα ήπιας άσκησης μπορεί να είναι μια εναλλακτική λύση πριν τη χρήση της ινσουλίνης σε γυναίκες με GDM που δεν έχουν ανταποκριθεί στη δίαιτα και μόνο. Είναι εφικτό για ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που διαγιγνώσκονται με το GDM να αντιμετωπίσουνν το πρόβλημα με τροποποίηση του τρόπου ζωής (πρότυπα διατροφής και σωματικής δραστηριότητας).
Ωστόσο, οι γυναίκες που υπερβαίνουν προκαθορισμένους γλυκαιμικούς στόχους  συνιστάται να μην καθυστερησουν να αρχίσουν θεραπεία με ινσουλίνη. 

Μετά τον τοκετό 

§  Όλες οι γυναίκες με ΣΔ κύησης πρέπει να κάνουν καμπύλη ζαχάρου με λήψη 75γρ γλυκόζης 6-12 εβδομάδες μετά τον τοκετό. 

§  Κάθε χρόνο γλυκόζη νηστείας

§  Τουλάχιστον ανά 3ετία επανάληψη της καμπύλης ζαχάρου

§  Αλλαγή τρόπου διατροφής με στόχο μείωσης 5-10% του σωματικού βάρους μετά τον τοκετό και απαραίτητα μέτριας έντασης  άσκηση,  τουλάχιστον 30’ καθημερινά μειώνουν μέχρι 60% τον κίνδυνο επανεμφάνισης Διαβήτη!