Συχνά το πρώτο που παρατηρεί ο γονιός ή το περιβάλλον του παιδιού είναι μια μικρή η μεγάλη «καμπούρα», ειδικά όταν το παιδί είναι σκυμμένο μπροστά με τεντωμένα τα γόνατα. Σπανιότερα η παραμόρφωση είναι εντονότερη και εμφανίζεται από τη νεογνική ηλικία, μπορεί δε να συνοδεύεται από ποικιλία άλλων νευρολογικών, μυϊκών, μεταβολικών κλπ εκδηλώσεων.
Ταξινομείται σε Ιδιοπαθή Σκολίωση (συνηθέστερη μορφή), Συγγενή, Νευρομυική, Οργανική, Δευτερογενή κλπ μορφή και σε διάφορες άλλες υποκατηγορίες ανάλογα με τα πιθανά υποκείμενα αίτια αυτής.Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε και να προσέχουμε :
Μια ήπια ασυμμετρία του κορμού (με γωνίωση έως και 10 μοίρες) είναι μια «φυσιολογική παραλλαγή» του κορμού και εμφανίζεται μέχρι και στο 10% του πληθυσμού χωρίς ανησυχητική πορεία και πρόγνωση. Δεν είναι λοιπόν απαραίτητο να οριστεί σαν «σκολίωση» η παραμικρή παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης ενός παιδιού. Η Ιδιοπαθής Σκολίωση είναι η συνηθέστερη μορφή σκολίωσης. Δε μας είναι απολύτως γνωστά τα αίτιά της αν και ενοχοποιούνται διάφοροι παράγοντες όπως γονιδιακοί, ορμονικοί, μυϊκοί κλπ. Για να ορίσουμε επίσημα τη σκολίωση, πρέπει το κύρτωμα της σπονδυλικής στήλης να υπερβαίνει τις 10 μοίρες. Αυτό υπολογίζεται ότι συμβαίνει περίπου στο 2-3% των παιδιών. Οι υπόλοιπες μορφές σκολίωσης είναι σπανιότερες και συνήθως συνοδεύονται από διάφορες άλλες εκ γενετής ή μη εκδηλώσεις από άλλα συστήματα, στα πλαίσια διαφόρων νόσων ή παθολογικών καταστάσεων. Η ιδιοπαθής μορφή μπορεί να εμφανιστεί σε νεογνική (μέχρι τα 3), παιδική (από 3-10) και εφηβική ηλικία (μεταξύ 10 και 18 που είναι και το συνηθέστερο). Από το σύνολο των παιδιών που θα διαγνωστούν με Ιδιοπαθή Σκολίωση, μόνο το 1 στα 10 περίπου υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί κάποιου είδους θεραπεία. Πιο πιθανό είναι να χρειαστεί θεραπεία μια παραμόρφωση που εξελίσσεται (αυξάνει) κατά τη διάρκεια του χρόνου. Η Σκολίωση αποτελεί μια οντότητα με πολλές παραλλαγές και υποκατηγορίες και έτσι κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται και να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά.Σαν γενικός κανόνας όμως, ισχύει ότι συνηθέστερα αποτελεί μια καλοήθη κατάσταση η οποία βελτιώνεται με τη σκελετική ωρίμανση, χρειάζεται τακτική παρακολούθηση και δεν απαιτεί ούτε ιδιαίτερη θεραπεία ούτε δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα στο παιδί ή τον ενήλικα. Οι βασικές αρχές θεραπείας είναι η τακτική παρακολούθηση του παιδιού (ανά 6 μήνες στην αρχή και αν χρόνο μετά) για παραμορφώσεις μικρότερες των 25 μοιρών στην ακτινογραφία, η χρήση ειδικών κηδεμόνων («γιλέκα») όταν οι παραμόρφωση μετριέται μεταξύ 25 και 40 μοιρών και σπανιότερα η χειρουργική αντιμετώπιση για μεγαλύτερες παραμορφώσεις ή για παραμορφώσεις που εξελίσσονται πολύ γρήγορα. Όπως συμβαίνει πάντα σε παρόμοιες καταστάσεις, ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. Αποφύγετε τις ακραίες αντιδράσεις που θα δημιουργήσουν στο παιδί την «αίσθηση του πάσχοντος». Αναζητήστε υπεύθυνη ορθοπαιδική συμβουλή και παρακολούθηση αν διαπιστώσετε κάποια παραμόρφωση της Σπονδυλικής Στήλης του παιδιού. Ζητήστε από το παιδί να σταθεί όρθιο με τεντωμένα τα γόνατα και τα πέλματα ενωμένα και από αυτή τη θέση να σκύψει και να πιάσει και να πιάσει τις άκρες των δακτύλων του ποδιού με τα δάκτυλα του χεριού του (τεστ επίκυψης). Παρατηρήστε από πίσω την πλάτη του παιδιού. Αν διακρίνετε κάποια παραμόρφωση («καμπούρα») απευθυνθείτε στον ορθοπαιδικό χωρίς να δημιουργήσετε στο παιδί ανησυχία ή φόβο. Αντίστοιχα, κάντε το ίδιο αν το παιδί παραπονιέται για επίμονη οσφυαλγία ή πόνο στην πλάτη. Στις περιπτώσεις εκείνες που θα χρειαστεί η χρήση ειδικού κηδεμόνα, είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι το παιδί δε θα νιώθει άβολα, δε θα επηρεαστεί ψυχολογικά και πρέπει να διαβεβαιώνεστε ότι θα συμμετέχει σε κάθε κοινωνική ή αθλητική δραστηριότητα με τη μικρότερη δυνατή αίσθηση «αποκλεισμού» ή περιθωριοποίησης. Η καλή συνεργασία του παιδιού και η κατανόηση από αυτό και τους γονείς ότι η χρήση του κηδεμόνα δεν το καθιστά σε καμία περίπτωση «ανάπηρο» ή «ανήμπορο» να ακολουθεί σχεδόν όλες τις δραστηριότητες των συνομηλίκων του, είναι βασική παράμετρος για μια επιτυχημένη αντιμετώπιση της σκολίωσης. Κατά καιρούς προτείνονται διάφορες «ασκήσεις» ή διατάσεις ή άλλου είδους τεντώματα του κορμού σαν μέθοδος αντιμετώπισης της σκολίωσης. Δεν ακούγεται σπάνια ακόμα και σήμερα η συμβουλή «να κρέμεται το παιδί με τα χέρια τεντωμένα από το μονόζυγο» κλπ. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι καμία τέτοια μέθοδος δεν συνιστά σωστή αντιμετώπιση της σκολίωσης. Καμία αθλητική δραστηριότητα δεν «θεραπεύει» ή αναστέλλει την σκολίωση. Παρ’όλα αυτά ή σωστή και τακτική άσκηση και άθληση του παιδιού θα το διατηρήσει σε καλή φυσική κατάσταση και θα το βοηθήσει στη γενικότερη καλή φυσιολογική ανάπτυξη και ωρίμανση του σκελετικού του συστήματος. Με τη συνεργασί ατου Αχιλλέα Π. Ιορδανίδη, Χειροουργού Ορθοπαιδικού