Δυο μικρές λέξεις που έχουν ακούσει σχεδόν όλοι οι γονείς σε κάποια στιγμή της ζωής τους από το παιδί τους. Δύο λέξεις που ξαφνιάζουν και πληγώνουν. Γιατί είναι οι τελευταίες που περιμένει να ακούσει ένας άνθρωπος που δίνει καθημερινά όλο του το είναι για το καλό του παιδιού του. Αλλά και δυο λέξεις που είναι μάλλον αναπόφευκτο να εκτοξευτούν από το στόμα του παιδιού καθώς απευθύνεται στο γονιό. Τα καλά νέα είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, το “μίσος” στη φράση “σε μισώ” δεν είναι “μίσος”. Είναι αγάπη, απλώς σε μια καλή στιγμή ή μέρα.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όταν βγαίνει από το στόμα ενός παιδιού, το «μίσος» δεν μεταφράζεται στη γεμάτη πάθος αντιπάθεια που κατανοούμε ως ενήλικες. Είναι μια λέξη που σημαίνει απογοήτευση ή απώλεια ελέγχου. Αυτό που στην πραγματικότητα εννοεί το παιδί λέγοντας “σε μισώ” είναι «δεν μπορώ να διαχειριστώ την κατάσταση και δεν έχω την ικανότητα να ανταποκριθώ με πιο ώριμο τρόπο».
Σε ό,τι αφορά τη στάση των γονιών, η φοβερή αυτή φράση πρέπει να προκαλεί ελαφρώς διαφορετικές αντιδράσεις, ανάλογα με το αν προέρχεται από ένα νήπιο ή από έναν προέφηβο.
Στη νηπιακή ηλικία
Είστε στο πάρκο και περνάτε πολύ όμορφα, όταν όμως έρχεται η ώρα να φύγετε το παιδί σας δεν είναι ακόμα έτοιμο να αποχωριστεί τους φίλους του. Με μεγάλη ευκολία αποφασίζει πως σας “μισεί” και θεωρεί επιβεβλημένο να σας ενημερώσει. Είναι φυσιολογικό. Το να λέτε «όχι» με οποιοδήποτε μορφή μπορεί να προκαλέσει έκρηξη σε ένα μικρό παιδί. Κι αν η φράση «σε μισώ» είναι κάτι που έχει ακούσει από εσάς, αργά ή γρήγορα θα έρθει η ώρα να τη χρησιμοποιήσει. Τα παιδιά αποθηκεύουν διαρκώς λέξεις και φράσεις που ακούνε γύρω τους και με τον ίδιο τρόπο που καλό είναι να αγνοήσετε μια βρισιά που σίγουρα κάποια στιγμή θα το ακούσετε να εκτοξεύει, το ιδανικό είναι να αγνοήσετε το “σε μισώ” και να μην το σχολιάσετε. Ο λόγος είναι ότι δεν θέλετε να τραβήξετε την προσοχή σε αυτό. Αντίθετα, εάν το παιδί αντιληφθεί ότι αυτή η φράση είναι ένας σίγουρος τρόπος να τραβήξει την προσοχή σας, θα το δοκιμάσει ξανά και ξανά.
Στην προσχολική και σχολική ηλικία
Είναι ώρα για ύπνο και έχετε ζητήσει από το γιο σας, που παρακολουθεί τηλεόραση, να φορέσει τις πιτζάμες του. Μετά την τρίτη φορά που του λέτε το ίδιο πράγμα, δεν σας «ακούει» ακόμα, οπότε απλά πατάτε το κουμπί και κλείνετε τη συσκευή, πιθανότατα πάνω σε κάποια σκηνή που είχε μεγάλο ενδιαφέρον. Η αντίδρασή του; Να εκφράσει το “μίσος” του απέναντι σε αυτόν που του στερεί κάτι τόσο συναρπαστικό (να δει την ταινία που παρακολουθεί) προκειμένου να κάνει κάτι βαρετό (να φορέσει πιτζάμες).
Όταν ένα παιδί προσχολικής ηλικίας λέει “σε μισώ” αυτό που θέλει είναι να πληγώσει τον άλλον. Ποια είναι η ιδανική αντίδραση; Να “πολεμήσετε” το μίσος με αγάπη. Ο καλύτερος τρόπος για να εξουδετερώσει κανείς αυτό το “σε μισώ”, λοιπόν, είναι να πει “εγώ σ 'αγαπώ”. Αντίθετα, μια αρνητική αντίδραση θα ενισχύσει την έκρηξη.
Καθώς το παιδί μεγαλώνει, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τέτοιες αφορμές για να του διδάξετε ποιος είναι ο πιο δόκιμος τρόπος να διαχειρίζεται τα αρνητικά συναισθήματά του.
Στην προεφηβεία και εφηβεία
Η 11χρονη κόρη σας είναι καλεσμένη σε μια φιλη της για sleepover, όμως η συμφωνία που είχατε κάνει για να την αφήσετε να πάει ήταν να έχει τελειώσει την εργασία για το σχολείο -κάτι που δεν έγινε. Της λέτε, λοιπόν, ότι δεν μπορεί να πάει γιατί πρέπει το βράδυ να κοιμηθεί καλά και να είναι το επόμενο πρωί ξεκούραστη ώστε να κάνει την εργασία. Καθώς κλείνετε την πόρτα πίσω σας, την ακούτε να ουρλιάζει “σε μισώ”.
Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά κατανοούν την έννοια του «Σε μισώ» και θα το χρησιμοποιήσουν συνειδητά όταν θέλουν να σας φέρουν στα όριά σας. Αυτό που έχει σημασία για το γονιό είναι να δώσει προσοχή στο τι ακολουθεί το “σε μισώ”. "Δεν με αφήσεις ποτέ να κάνω κάτι διασκεδαστικό"; "Γιατί μισείς τόσο πολύ τους φίλους μου"; Η διευκρίνιση της βασικής αιτίας που προκαλεί το ξέσπασμα, αν μη τι άλλο, θα σας δώσει μια εικόνα για τι τι έχετε να διαχειριστείτε -και σας επιβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται για ένα “τυχαίο” ΄ξ “τυφλό” μίσος.
Εστιάστε όχι στη φράση που είπε αλλά σε αυτό που έκανε το παιδί σας να αναστατωθεί τόσο πολύ. Αλλά πρώτα, αφήστε να περάσει λίγος χρόνος για να ηρεμήσει. Στη συνέχεια, δηλώστε ότι είστε εκεί για να ακούσετε τις ανησυχίες και να μοιραστείτε τις δικές σας ώστε να βρείτε έναν τρόπο να συναντηθείτε κάπου στη μέση.