Τους προηγούμενους μήνες οι περισσότερο από εμάς αναγκαστήκαμε να ακολουθήσουμε έναν πρωτόγνωρο τρόπο ζωής. Όροι όπως η τηλεργασία, η τηλεκαίδευση και το lockdown έγιναν μέρος του καθημερινού μας λεξιλογίου αλλά και της ρουτίνας μας και οι οικογένειας βρέθηκαν ξανά για πολλές ώρες μέσα στο σπίτι χωρίς άλλες κοινωνικές επαφές. Μέσα σε όλα τα προβλήματα που δημιούργησε αυτή η κατάσταση, υπήρχε κάτι που έκανε πολλά παιδιά να νιώθουν σιγουριά και ασφάλεια: η συνεχής παρουσία των γονιών τους.
Αυτή η αύξηση του χρόνου και της προσοχής που απολάμβαναν τα παιδιά όσο οι γονείς εργάζονταν από το σπίτι ήταν ένα “δώρο” για εκείνα, και ταυτόχρονα κάτι που έχει γίνει πλέον η νέα “κανονικότητά” τους.
Πώς θα νιώσουν άραγε τώρα που εμείς αρχίζουμε να πηγαίνουμε πάλι στη δουλειά μας ή/και εκείνα στο σχολείο;
Οι πιο “ευαίσθητες” ηλικίες
Τα παιδιά που θα δυσκολευτούν περισσότερο να ανταποκριθούν στην αλλαγή, είναι κυρίως τα μικρότερα - μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών - που είναι έτσι κι αλλιώς πιο επιρρεπή στο άγχος του χωρισμού. Για να βοηθήσουμε το παιδί μας να προσαρμοστεί στη ζωή μετά την πανδημία, είναι σημαντικό να ξέρουμε πώς να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα του άγχους αποχωρισμού και να μάθετε πώς να τα αντιμετωπίσουμε.
Τα συμπτώματα του άγχους διαχωρισμού στα παιδιά
Το άγχος του αποχωρισμού είναι ο φόβος που νιώθει ένα παιδί όταν απομακρύνεται από τους γονείς ή τους ανθρώπους που το φροντίζουν. Όταν αυτό συμβαίνει, το παιδί συχνά ανησυχεί ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί σε ένα μέλος της οικογένειας όσο λείπει ή νιώθει ότι το ίδιο κινδυνεύει μόνο του στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο.
Μερικά συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- Αίσθημα ανησυχίας όταν βρίσκεται μακριά από τους γονείς
- Άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό
- Κλάματα και εκνευρισμός όταν νιώθουν ότι οι γονείς πρόκειται να φύγουν ή τα ίδια τα παιδιά πηγαίνουν προς το σχολείο.
- Πονοκέφαλος, ναυτία, μυϊκή ένταση ή δυσκολία στον ύπνο
- Το παιδί ζητάει συνεχώς επιβεβαίωση (“Είναι υποχρεωτικό να πάω;” “Μπορείτε να μείνετε μαζί μου;”)
Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος του διαχωρισμού
Κάποια παιδιά θα χρειαστούν χρόνο και προσπάθεια για να επιστρέψουν στις συνήθειες που είχαν πριν την πανδημία. Αυτές οι συμβουλές θα σας δώσουν μερικές ιδέες για να σταθείτε δίπλα τους σ' αυτή τη δύσκολη για εκείνα περίοδο.
Ακολουθήστε τη ρουτίνα που είχατε πριν από την πανδημία. Τους προηγούμενους μήνες είναι πιθανό να φορούσατε όλοι τις πιτζάμες σας μέχρι το μεσημεριανό ή/και να επιτρέπατε στο παιδί να παίζει με το κινητό σας πολλές ώρες κάθε μέρα. Τώρα που επιστρέφουμε στις παλιές μας συνήθειες, καλό είναι να θυμηθείτε όσα κάνατε πριν από την πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι θα ξυπνάτε στην κανονική σας ώρα -ακόμα και τις μέρες που δεν έχετε να πάτε κάπου- θα φοράτε τα ρούχα σας και θα ακολουθείτε τους κανόνες και τα όρια που έχετε βάλει. Καλό είναι να μην πιέζετε το παιδί σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις του στο σχολείο -προέχει να μάθει πάλι να πηγαίνει με χαρά εκεί.
Εξοικειώστε το παιδί με μικρούς "αποχωρισμούς". Συνηθίστε να λέτε “αντίο, θα γυρίσω σε δύο ώρες” όταν φεύγετε από το σπίτι - ή ακόμα και όταν πάτε σε άλλο δωμάτιο για να εργαστείτε, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα να μείνει κάποιος άλλο με το παιδί. Αλλά και όσο βρίσκεστε μαζί με το παιδί, βοηθήστε το να εξασκηθεί στο να μένει μόνο του, αφήνοντάς το να παίζει ανεξάρτητα χωρίς να παρεμβαίνετε.
Αποδεχτείτε τα συναισθήματά τους. Είναι σημαντικό το ίδιο το παιδί να κατανοήσει τις ακριβώς είναι αυτό που αισθάνεται, αλλά και να νιώσει ότι τα συναισθήματά του είναι αποδεκτά. Εξηγώντας του ότι είναι εντάξει να αισθάνεται έτσι, του μεταφέρετε ένα πολύτιμο μήνυμα: ότι το καταλαβαίνετε, αναγνωρίζετε την ψυχική του κατάσταση και το αποδέχεστε.
Τέλος, ακόμα κι αν η κατάσταση σας φαίνεται δύσκολη, μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά συνήθως προσαρμόζονται γρηγορότερα από ό, τι νομίζουμε στις αλλαγές.