Κάθε σχέση για να αναπτυχθεί χρειάζεται να βασιστεί στην ειλικρίνεια και την εμπιστοσύνη. Στην οικογένεια όταν το παιδί λέει ψέματα, η εμπιστοσύνη χάνεται και ο οικογενειακός δεσμός αντιμετωπίζει πρόβλημα. Οι γονείς πολύ συχνά δεν ξέρουν πως να το χειριστούν, καθώς η συνηθισμένες τιμωρίες. Χρειάζεται υπομονή, επίμονή και οι ακόλουθες συμβουλές για να ... μικρύνετε τη μύτη του επίδοξου Πινόκιο σας!
Μιλήστε για την αλήθεια και την πραγματικότητα και δείξτε πως διαφέρουν από την ευχή, την πιθανότητα, την φαντασία, το ψεύτικο, την προσποίηση. Χρησιμοποιείστε εκφράσεις που διαφοροποιούν όλα τα παραπάνω από την αλήθεια: «Εγώ πάντως, νομίζω πως έγινε έτσι», «Ίσως...», «Μακάρι να ήταν αλήθεια», «Αυτή είναι μια ιστορία που θα ήθελα να σου πω...», «Μπορώ να φανταστώ πως θα ήταν αν...»
Όταν διαισθάνεστε πως το παιδί έχει αρχίσει να απομακρύνεται από την αλήθεια, σταματήστε το. «Σταμάτα να μιλάς για λίγο, σκέψου για ένα λεπτό και άρχισε πάλι» «Θα ήθελα να ακούσω μόνο αυτά που ξέρεις όχι αυτά που φαντάζεσαι πως έγιναν», «Ξεκίνα από την αρχή και μίλα μόνο για ό, τι είσαι σίγουρος»
Αν ένα παιδί είναι παρορμητικό του μαθαίνετε την αυτοπειθαρχία. Είναι εκείνα που έχουν την τάση να μιλούν χωρίς να σκέφτονται και πριν το καταλάβουν έχουν αρχίσει να ψεύδονται. Αυτό γιατί δεν ξέρουν πως να σταματήσουν, πάσχουν από έλλειψη αυτοέλεγχου.
Στις σχέσεις, εκδηλώνουμε την ευγενική μας πρόθεση με το να πιστεύουμε πως κάτι ισχύει μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Αν ένα παιδί λέει ψέματα δύσκολα δείχνουμε αυτή την πρόθεση. Για να πιστεύεις κάποιον χρειάζεται εμπιστοσύνη, η οποία με τη σειρά της κερδίζεται. Δικαιώματα και ευθύνη πάνε παρέα και όταν ένα παιδί είναι ανεύθυνο τότε χάνει και τα δικαιώματα του. Η έλλειψη εμπιστοσύνης κάνει τους γονείς να αμφισβητούν ακόμα και για κάτι που αργότερα μπορεί να αποδειχτεί αλήθεια. Δυστυχώς ένα παιδί θα στεναχωρηθεί με αυτή την αμφισβήτηση όμως είναι η συνέπεια του να λέει ψέματα .Μπορεί να σας φαίνεται σκληρό όμως ένα παιδί που λέει ψέματα πρέπει να μάθει πως οι κανείς δεν εμπιστεύεται τους ψεύτες. Πείτε του λοιπόν πως θα θέλατε να το πιστέψετε αλλά πως ακόμα δεν έχει κερδίσει αυτό το προνόμιο.
Κάποιες περιπτώσεις δεν είναι ξεκάθαρες και κάποια παιδιά θα πουν ψέματα σκόπιμα για να αποφύγουν τιμωρία. Ίσως βρεθείτε σε δύσκολη θέση γιατί ενώ διαισθάνεστε πως το παιδί ψεύδεται δεν μπορείτε να το αποδείξετε. Καλό είναι να μην επιλέξετε να το κατσαδιάσετε σε αυτή τη περίπτωση, περιμένετε άλλη φορά που είναι βέβαιη η «ενοχή», γιατί έτσι και αλλιώς τα παιδιά που έχουν πρόβλημα με τα ψέματα το αποδεικνύουν συχνά. Και τότε, τιμωρήστε ελεύθερα.
Η αντιπαράθεση πρέπει να οδηγεί στην μεταμέλεια. Όταν φέρνουμε τα παιδιά αντιμέτωπα με τα ψέματα τους , το σύνηθες είναι να συμφωνήσουν και να ζητήσουν συγγνώμη. Όταν όμως ένα παιδί δεν παραδέχεται πως λέει ψέματα και αμύνεται για να αποφύγει να αναλάβει τις ευθύνες του τότε χρήζει άμεσης τιμωρίας.
Από την άλλη, αρχικά και με στόχο να αποσπάσετε την παραδοχή και την συγγνώμη του μικρού σας ψεύτη, μπορείτε αρχικά να μην το τιμωρήσετε με την προϋπόθεση ότι θα ζητήσει συγγνώμη. «Αν παραδέχεσαι πως είπες ψέματα και πως αυτό είναι κακό, δεν θα σε τιμωρήσω» Διδάξτε για την ειλικρίνεια και τις συνέπειες όταν κάποιος λέει ψέματα. Πείτε ιστορίες από τη ζωή σας ή διαβάστε μαζί ιστορίες όπως «Πινόκιο», «Τα νέα ρούχα του Αυτοκράτορα», «Ο ψεύτης βοσκός».
Προσφέρετε διέξοδο στο ψέμα με δημιουργικό γράψιμο ή με διήγηση ιστοριών. Με αυτό τον τρόπο και τονίζετε την διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας και μαθέντε το παιδί πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί η φαντασία.
«Σφυροκοπείστε» την συνείδηση του παιδιού με διάφορα γνωμικά και παροιμίες που έχουν να κάνουν με ειλικρίνεια.
