Τα ορόσημα ανάπτυξης διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
1. Η σωματική ή κινησιακή συμπεριφορά ή αλλιώς «κινητικές δεξιότητες»: αναφέρονται στην ικανότητα ενός ατόμου να εκτελεί κινήσεις που και αυτές χωρίζονται στις αδρές και στις λεπτές δεξιότητες. Ο όρος «αδρές κινητικές δεξιότητες» αναφέρεται στη γενική ικανότητα των σωμάτων μας να κινούνται όπως για παράδειγμα οι κινήσεις του κεφαλιού, των ώμων, του κορμού, της λεκάνης, των βραχιόνων και των ποδιών. Οι «λεπτές κινητικές δεξιότητες» περιλαμβάνουν τις κινήσεις των ποδιών και των δαχτύλων τους, του προσώπου, του στόματος, των χεριών και των δαχτύλων τους.
2. Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη που αναφέρεται στο πώς το παιδί αναγνωρίζει δικά του συναισθήματα και άλλων και πώς ανταποκρίνεται.
3. Διανοητική ανάπτυξη που περιλαμβάνει την ικανότητα του παιδιού να μαθαίνει νέες δεξιότητες και να καταλαβαίνει όσο αναπτύσσεται αφηρημένες έννοιες
4. Επικοινωνιακή δεξιότητα που αναφέρεται στο πόσο κατέχει την γλώσσα, τη δεξιότητα λόγου και την ικανότητα να κατανοεί τη γλώσσα που του μιλάνε.
Ακολουθούν κάποια από τα κυριότερα ορόσημα ανάπτυξης σε διάφορα στάδια ανάπτυξης ενός νηπίου
Παιδί ενός έτους
Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: Το μωρό θα αρχίσει να δείχνει πως αναγνωρίζει πιο εύκολα και θα προσκολλάται σε συγκεκριμένους ανθρώπους, συχνά και κατά κύριο λόγο στη μαμά και τον μπαμπά, ενώ θα ντρέπεται ή θα φέρεται νευρικά μπροστά σε αγνώστους, θα κλαίει όταν η μαμά και ο μπαμπάς φεύγουν. Επίσης χαίρεται όταν παίζει απλά παιχνίδια.
Επικοινωνιακή δεξιότητα: Δεν προφέρει πολλές λεξεις αλλά καταλαβαίνει πολύ περισσότερες και μπορεί να ακολουθήσει απλές οδηγίες.
Διανοητική ανάπτυξη: Ένα μωρό ενός έτους είναι ζωηρό και αυτό είναι φυσιολογικό. Το μικρό εξερευνά τα παιχνίδια του όπως να τα πετάει ή να τα κοπανάει για να καταλάβει πως δουλεύουν. Επίσης θα παρατηρήσετε πως η τακτική «κρύβω κάτι» για να το ξεχάσει δεν ισχύει πια.
Κινητική και φυσική ανάπτυξη: Κάποια μικρούλια περπατούν στους 12 μήνες, όχι όμως όλα. Αν το δικό σας λοιπόν δεν περπατάει, μην ανησυχείτε είναι φυσιολογικό. Ένα μωρό ενός έτους πρέπει να μπορεί να κάτσει μόνο του, να σηκώνεται όταν το τραβάτε και να περπατά ακουμπώντας έπιπλα για να διατηρήσει την ισορροπία του.
Παιδί ενάμιση έτους
Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: Η μαμά και ο μπαμπας είναι ακόμα οι αγαπημένοι του και πιθανότατα δειχνει μεγάλη αγάπη σε όσους το φροντίζουν γι'αυτό και εξαρτάται ακόμα από αυτούς. Είναι φυσιολογικό να μην αισθάνεται άνετα με όσους δεν γνωρίζει.
Επικοινωνιακή δεξιότητα: Έχει αναπτυχθεί το λεξιλόγιο του και πιθανότητα γνωρίζει καμια δεκαριά λέξεις παραπάνω. Μιλάει με απλές προτάσεις που αποτελούνται από 2 λέξεις και δείχνει αυτό που θέλει.
Διανοητική ανάπτυξη: Δεν είναι ακόμα έτοιμο για να παίζει φανταστικούς ρόλους, όμως θα αρχίσει σε αυτή την ηλικία καθώς παίζει. Μπορεί, για παράδειγμα, να το δείτε να ταίζει μια κούκλα. Μπορεί να αναγνωρίσει αντικείμενα δείχνοντάς τα καθώς επίσης και σημεία στο σώμα του. Επίσης καταλαβαίνει απλές εντολές όπως«μάζεψε τα κραγιόνια σου».
Κινητική και φυσική ανάπτυξη: Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά συνεχώς κινούνται. Ενα παιδάκι ενάμιση έτους μπορεί να περπατάει μόνο του ή ακόμα και να τρέχει καθώς επίσης να κατεβαίνει σκάλες. Επίσης μπορεί να βοηθήσει να ντυθεί, να φάει μόνο του με κουτάλι και να πίνει απο κανονικό ποτήρι.
Παιδί 2 ετών
Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: Γίνεται όλο και περισσότερο κοινωνικό και ανεξάρτητο. Βέβαια, μπορεί να μην αλληλεπιδρά με τα αλλα παιδιά όταν παίζουν, όμως σίγουρα είναι σε υπερένταση όταν υπάρχουν γύρω του παιδιά κάθε ηλικίας. Ένα δίχρονο παιδί μπορεί να εκφράσει θυμό, απογοήτευση, κούραση ή πείνα.
Επικοινωνιακή δεξιότητα: Ενα δίχρονο παιδί είναι σε θέση να λέει μεγαλύτερες προτάσεις (ως τις 4 λέξεις περίπου), να γνωρίζει γύρω στις 50 και να μαθαίνει κάθε μέρα και νεές λέξειες. Είναι η ηλικία που οι γονείς πρέπει να προσέχουν τι λένε μπροστά στο δίχρονο παιδί τους γιατί μπορεί να επαναλάβει τί άκουσε και να τους φέρει σε δύσκολη θέση!
Διανοητική ανάπτυξη: Το παιδί παίζει με πιο δημιουργικό τρόπο - φτιάχνει μόνο του ιστορίες ή παιχνίδια. Μπορεί να ξεχωρίσει πράγματα ανάλογα με το σχήμα και το χρώμα και να ακολουθεί πιο πολύπλοκες οδηγίες όπως «μάζεψε τα παιχνίδια σου και βάλτα στο καλάθι».
Κινητική και φυσική ανάπτυξη: Μπορεί να τρέχει, να σκαρφαλώσει, να πετάξει, να κλωτσήσει: η αδρή κινητική δεξιότητα το παιδιού σε πλήρη ανάπτυξη! Επίσης ένα δίχρονο μπορεί να κρατήσει ένα μολύβι και να αντιγράψει γραμμές και κύκλους.
Παιδί 3 ετών
Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: Τα μικρά παιδιά δεν παίζουν στην πραγματικότητα μαζί, ασχολούνται παράλληλα θα μπορούσε να πει κανείς το οποίο και σημαίνει οτι παίζουν δίπλα διπλα αλλα στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μεταξύ τους διάδραση. Αυτό όμως αλλάζει όταν το παιδί φτάσει τριών ετών. Τώρα το παιδί κάνει σχέσεις με συνομίληκους και μαθαίνει πως να μοιράζεται, να συνεργάζεται και άλλου είδους κοινωνικής συμπεριφοράς.
Επικοινωνιακή δεξιότητα: Σε αυτή την ηλικία το παιδί ξέρει κατά πάσα πιθανότητα γύρω στις 200 - 400 λέξεις και μπορεί να κάνει με ευχέρεια διαλόγους. Μπορεί επίσης να ακολουθήσει πιο πολυπλοκες οδηγίες με τρία ή περισσότερα βήματα και καταλαβαίνει έννοιες όπως «μέσα», «πάνω», «κάτω» κ.λ.π.
Διανοητική ανάπτυξη: Στα τρία το παιχνίδι γίνεται πολύ πιο δημιουργικό: ένα παιδί τριών χρονών μπορει να κάνει μικρά παζλ, να καταλάβει πώς δουλεύουν τα παιχνίδια του, να παίξει ρόλους, να παίξει λέγκο και άλλα. Σίγουρα θα διαπιστώσετε ξεσπάσματα όταν συνήθως δεν γίνεται το δικό του.
Κινητική και φυσική ανάπτυξη: Το παιδί τώρα κινείται με μεγαλύτερη σταθερότητα, τρέχει μεγαλύτερη απόσταση, σκαρφαλώνει και κατά πάσα πιθανότητα μπορεί να κάνει πετάλι σε ποδήλατο. Μπορεί επίσης να ζωγραφίζει εικόνες, ακαταλαβίστικες σε αυτό το σημείο όμως το παιδί μπορεί να εξηγήσει τι ζωγραφίζει.
