Το παιδί σας είναι «κολλημένο» με μια συγκεκριμένη σειρά στην τηλεόραση ή στο YouTube κι εσείς αναρωτιέστε εάν κάνετε καλά που το αφήνετε να το βλέπει ή όχι; Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει τόσο μεγάλη πληθώρα παιδικών προγραμμάτων που είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν να πληρούνται πάντα οι προϋποθέσεις που καθιστούν το καθένα ποιοτικό ή ακόμα και κατάλληλο για τα παιδιά. Προτού λοιπόν νιώσετε ότι μπορείτε να κάνετε τις δουλειές σας ήρεμα, όσο το παιδί είναι απορροφημένο με τους αγαπημένους του ήρωες, αναρωτηθείτε τα εξής:

Είναι κατάλληλο για το δικό σας παιδί;

Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα ορόσημα που καθορίζουν την αναπτυξιακή ωρίμανση κάθε παιδιού, που δεν έρχονται ακριβώς στην ίδια ηλικία για όλα. Οι γονείς είναι οι μόνοι που γνωρίζουν καλά σε ποια σημείο της ανάπτυξής του βρίσκεται το δικό τους παιδί και οι επιλογές τους πρέπει να είναι ανάλογες με αυτό. Για παράδειγμα, ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που είναι εγκεκριμένο για 5χρονα μπορεί να είναι πολύ τρομαχτικό για ένα παιδί αυτής της ηλικίας που όμως ακόμα δεν έχει καταφέρει να κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στο τι γίνεται στην οθόνη και τι στην πραγματικότητα. Επίσης, σειρές και ταινίες που εικονογραφούν αρκετά ρεαλιστικά πράγματα όπως το αίμα ή η βία, συνήθως έχουν αρνητική επίδραση στον παιδικό ψυχισμό. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αφιερώνουμε λίγο χρόνο για να δούμε μαζί ένα μέρος του προγράμματος, ώστε να έχουμε τη δική μας άποψη και να μπορούμε να γνωρίζουμε εάν είναι κατάλληλο ή όχι για το παιδί.

Προτρέπει το παιδί να εμπλακεί;

Ένα καλό τηλεοπτικό πρόγραμμα συνήθως πληροί τις εξής τρεις προϋποθέσεις: είναι εκπαιδευτικό, διαδραστικό και προτρέπει σε δράση. Θα πρέπει δηλαδή να διδάσκει τρόπους για να εφαρμόσει το παιδί το «ηθικό μήνυμα» που προβάλλει και στην αληθινή ζωή. Αναζητήστε «κρυμμένες» αξίες όπως η ανοχή στη διαφορετικότητα, η αντιμετώπιση του φόβου και η ηθική ακεραιότητα. Λάβετε υπόψη ότι κατά την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία, τα παιδιά μαθαίνουν πολύ πιο αποτελεσματικά όταν νιώθουν συναισθηματική εμπλοκή με αυτό που συμβαίνει -στην προκειμένη περίπτωση όταν ταυτίζονται με τον ήρωα.

Αντικατοπτρίζει τον αληθινό κόσμο;

Πρόσφατα στην Αμερική υπήρχε ένα πολύ δημοφιλές παιδικό πρόγραμμα με ηρωίδα ένα κοριτσάκι που ήταν γιατρός και «θεράπευε» τα παιχνίδια της. Μια μαμά -γιατρός κι εκείνη- το έβλεπε με το γιο της κι εκείνος της ρώτησε εάν μπορούν και τα αγόρια να γίνουν γιατροί! Αυτό το παράδειγμα είναι μια μικρή υπενθύμιση της δύναμης που έχει η τηλεόραση στη διαμόρφωση μιας άποψης για τον αληθινό κόσμο στα παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να έρχονται σε επαφή, μέσω αυτών των προγραμμάτων, με έννοιες και εικόνες που θα τους δώσουν μια ρεαλιστική και αισιόδοξη εικόνα της πραγματικότητας, μακριά από στερεότυπα.

Θα μπορούσατε να το παρακολουθήσετε μαζί με το παιδί;

Η αξία μιας «καλής» σειράς ή ταινίας αναγνωρίζεται από όλους -ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Ένα θέαμα που είναι υπερβολικά διδακτικό μπορεί να γίνει βαρετό, ενώ κάποιο υπέρμετρα διασκεδαστικό μπορεί να καταντήσει σαχλό. Εάν φαίνεσαι σε εσάς αδιάφορο ή εκνευριστικό, πιθανότατα δεν είναι ό,τι καλύτερο ούτε για το παιδί σας. Εάν όπως σας δίνει αφορμές για να κάνετε μαζί συζητήσεις πάνω σε αυτά που βλέπετε, τότε είναι εξαιρετικά χρήσιμο.

Μήπως προβάλλει εικόνες που δεν θέλετε να δει το παιδί;

Εκτός από τους προφανείς, όπως η βία ή η βωμολοχία, συχνά υπάρχουν κι άλλοι λόγοι να μην θέλουμε το παιδί μας να ταυτιστεί με έναν ήρωα, όπως για παράδειγμα όταν αυτός είναι αυθάδης ή πλεονέκτης. Επίσης, σημαντικός είναι ο τρόπος συμπεριφοράς απέναντι σε άλλους που επιδεικνύει ο ήρωας. Μήπως αντιμιλάει συστηματικά στους γονείς ή τους δασκάλους;Ή κάνει bullying σε άλλα παιδιά; Δεν είναι ανάγκη να είναι τέλειος σε όλα, αλλά να είναι ένα αυθεντικό και θετικό πρότυπο για το παιδί.