Σπάνια καταφέρνουμε να πείσουμε τα παιδιά μας να σταματήσουν να βλέπουν τηλεόραση ή να παίζουν σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και tablet, χωρίς αυτό να οδηγήσει σε γκρίνια και διαμαρτυρίες. Οι περισσότεροι από εμάς χρησιμοποιούμε διάφορες μεθόδους, όπως η προειδοποίηση («Σε πέντε λεπτά η τηλεόραση κλείνει») ή η απειλή («Αν δεν μου δώσεις τώρα το τάμπλετ θα κλείσω το ρούτερ»). Όμως σπάνια πετυχαίνουμε να περάσουμε το δικό μας χωρίς να χρειαστεί να δώσουμε μάχη!
Το κόλπο που σας προτείνουμε είναι τη Isabelle Fillizat, μιας κλινικής ψυχολόγου ειδικευμένης στην θετική γονεϊκότητα. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων σχετικά με την εκπαίδευση και στην πατρίδα της τη Γαλλία θεωρείται αυθεντία στις «ευγενείς» μεθόδους αλληλεπίδρασης με τα παιδιά. Η προσέγγισή της βασίζεται στο ότι το να προσπαθήσουμε να αποκόψουμε απότομα το παιδί από αυτό που παρακολουθεί στην οθόνη (είτε είναι ταινία είτε σειρά ή παιχνίδι) είναι λογικό να του προκαλεί ένταση. Σας έχει τύχει ποτέ να κοπεί το ρεύμα λίγο πριν το τέλος ενός αγώνα που παρακολουθούσατε; Ή να σας φωνάξει το παιδί από το άλλο δωμάτιο για να σας ζητήσει κάτι επείγον στην πιο ενδιαφέρουσα σκηνή της ταινίας που βλέπετε; Τότε θα έχετε βιώσει από πρώτο χέρι πόσο ενοχλητικό είναι να χρειαστεί να βγούμε απότομα από την κατάσταση ευχαρίστησης που δημιουργεί στον εγκέφαλό μας η οθόνη. Είναι ενοχλητικό για εμάς τους μεγάλους... σκεφτείτε πόσο θα αναστατώνει ένα παιδί. Ο λόγος, όπως εξηγεί η Filliozat, είναι ότι όταν είμαστε απορροφημένοι σε μια ταινία ή ένα παιχνίδι, ο εγκέφαλός μας βρίσκεται, κυριολεκτικά, σε «άλλο κόσμο». Οι οθόνες λειτουργού υπνωτικά γα τον εγκέφαλο. Τα φώτα, οι ήχοι, ο ρυθμός με τον οποίο εναλλάσσονται οι εικόνες τον βάζουν σε μια συγκεκριμένη κατάσταση που μας κάνει να νιώθουμε καλά και να μη θέλουμε να διακόψουμε αυτό το συναίσθημα για κανένα λόγο. Σ' αυτές τις στιγμές, εκκρίνεται μεγάλη ποσότητα ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που ανακουφίζει από το στρες και τον πόνο. Ε¨αν η οθόνη κλείσει ξαφνικά τα επίπεδά της πέφτουν απότομα (και τότε αρχίζουν οι φωνές και η γκρίνια). Έτσι, ενώ για εμάς ακούγεται απολύτως λογικό να μην το αφήσουμε να παίξει άλλο, για το παιδί είναι τόσο δυσάρεστο που έχει σημαντικούς λόγους να αντισταθεί. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως; Το κόλπο είναι αντί να πατήσουμε το «off» ή να απαιτήσουμε να κλείσει την τηλεόραση ΤΩΡΑ, πρέπει να δημιουργήσουμε μια «γέφυρα», ώστε η μετάβαση από τον κόσμο της οθόνης στον πραγματικό να γίνει σταδιακά και ήρεμα.
Πώς θα το κάνετε, βήμα βήμα
Βήμα 1
Όταν αποφασίσετε ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει να ασχολείται με αυτό που κάνει, πλησιάστε το παιδί, καθίστε δίπλα του και ρίξτε μια ματιά σ' αυτό που βλέπει ή στο παιχνίδι που παίζει. Δεν χρειάζεται να καθίσετε για πολλή ώρα. Ένα λεπτό είναι αρκετό. Μετά, κάντε του μια σχετική ερώτηση, όπως «τι είναι αυτό που παρακολουθείς;» ή «σε ποια πίστα είσαι;» ή «πλάκα έχει αυτό, πώς το λένε;». Στα παιδιά αρέσει πολύ να βλέπουν τους γονείς να δείχνουν ενδιαφέρον για τα δικά τους πράγματα και το πιθανότερο είναι να θελήσει να μοιραστεί μαζί σας την εμπειρία του. Εάν όμως είναι πολύ απορροφημένο για να σας δώσει σημασία, επιμείνετε: καθίστε δίπλα του άλλο ένα λεπτό και μετά κάντε μια νέα ερώτηση.
Βήμα 2
Μόλις τραβήξετε την προσοχή του παιδιού και αρχίσει να απαντάει στην ερώτησή σας, έχετε μια ένδειξη του ότι αρχίζει να αποκόπτεται από τον... κόσμο του και ξαναμπαίνει στον «αληθινό» κόσμο. Το κάνει όμως σιγά σιγά, ώστε τα επίπεδα της ντοπαμίνης να μειώνονται σταδιακά και όχι απότομα.
Βήμα 3
Ξεκινήστε μαζί του μια κουβέντα και σταδιακά περάστε στο... κυρίως θέμα: Ενημερώστε το παιδί ότι είναι ώρα για φαγητό ή ότι πρέπει να κάνει μπάνιο ή απλά να του εξηγήσετε ότι έχει παίξει πολλή ώρα στον υπολογιστή και θα πρέπει να σταματήσει τώρα. Είναι πολύ πιθανό να δείξει ενθουσιασμό για την επικοινωνία μαζί σας και να δεχτεί με χαρά να σταματήσει αυτό που κάνει για να συνεχίσετε μαζί το πρόγραμμα της ημέρας.
Δοκιμάστε αυτό το τρικ και θα πειστείτε!