Αν και ως γονείς όλοι θα θέλαμε να μπορούσαμε να βοηθήσουμε περισσότερο τα παιδιά μας όταν περνάνε τη γεμάτη άγχος και αγωνία περίοδο των σχολικών εξετάσεων, η διαδικασία αυτή είναι κάτι που δυστυχώς (ή ευτυχώς) θα πρέπει να περάσουν μόνα τους. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που μπορούμε κι εμείς να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε ώστε η μελέτη τους θα είναι όσο πιο αποτελεσματική γίνεται.
Για πολλά παιδιά, κατά την προετοιμασία για την εξεταστική το διάβασμα γίνεται τόσο σημαντική προτεραιότητα που συχνά παραμελούν μερικές πολύ σημαντικές ανάγκες τους, όπως ο ύπνος, το φαγητό και η χαλάρωση. Αυτά θα είναι για τη συγκεκριμένη περίοδο δικές σας αρμοδιότητες! Πολλά παιδιά συνηθίζουν να διαβάζουν πολλές ώρες και να κοιμούνται αργά, αφιερώνοντας ελάχιστες ώρες στην ξεκούρασή τους. Ή να αφιερώνουν στο διάβασμα ακόμη και το λίγο χρόνο που θα χρειάζονταν για να φάνε ένα ολοκληρωμένο γεύμα. Η δική σας δουλειά είναι να τους υπενθυμίζετε και να εξασφαλίζετε τις απαραίτητες συνθήκες για να κοιμούνται αρκετά, να τρέφονται σωστά, να ξεκουράζονται, ακόμα και να κάνουν διαλείμματα για να γυμνάζονται ή έστω να έχουν μια χαλαρή σωματική δραστηριότητα. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για τη σωματική και την ψυχική υγεία τους και θα τα βοηθήσουν να μάθουν καλύτερα και να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά το στρες.
Η διατροφή των πετυχημένων
Μολονότι το πολύ διάβασμα αυξάνει τις πιθανότητες το παιδί να τρώει περισσότερο junk food ή λιγότερα φρούτα από ό,τι συνήθως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ακολουθεί αυτές τις μέρες μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή γιατί θα του δώσει την ενέργεια που έχει ανάγκη για να αποδώσει καλύτερα. Φροντίστε να ξεκινάει την ημέρα του με ένα πρωινό που περιέχει φυτικές ίνες (π.χ. χυλός βρώμης ή ψωμί ολικής άλεσης), γαλακτοκομικά (γάλα ή γιαούρτι) και φρούτα. Το πρωινό είναι απαραίτητο, μεταξύ πολλών άλλων, και για τη σωστή λειτουργία της μνήμης. Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας, εμπλουτίστε τα με σίδηρο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β (κόκκινο κρέας, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, πράσινα λαχανικά, πιπεριές) που θα του δώσουν τη σωματική και πνευματική ενέργεια που χρειάζεται. Ενδιάμεσα, μπορεί να τρώει φρούτα -φρέσκα ή αποξηραμένα- για να διατηρούνται τα επίπεδα της ενεργητικότητάς του σταθερά και να παίρνει βιταμίνες. Είναι προτιμότερο να τρώει 5-6 μικρά γεύματα την ημέρα παρά 2-3 μεγάλα που θα βαρύνουν το στομάχι και θα προκαλέσουν πιο εύκολα κόπωση και υπνηλία. Τέλος, πολύ σημαντική είναι η ενυδάτωση του οργανισμού που θα εξασφαλιστεί πίνοντας άφθονο νερό, χυμούς, γάλα και πράσινο τσάι. Ο καφές και τα αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη, καλό είναι να περιοριστούν σε μικρές ποσότητες.
Οι απαραίτητες ώρες ξεκούρασης
Ανεξάρτητα από το χρόνο που χρειάζεται να αφιερώσει στο διάβασμα, οχτώ έως δέκα ώρες την ημέρα θα πρέπει να είναι αφιερωμένες στον ύπνο. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μαθητές τείνουν να θυμούνται καλύτερα όσα μελέτησαν εάν μετά το διάβασμα κοιμηθούν. Ο ύπνος βοηθάει στην αφομοίωση της γνώσης και οξύνει την προσοχή και την αντίληψη. Όμως, ο ύπνος δεν αρκεί για τη χαλάρωση του μαθητή. Το πρόγραμμά του θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτικά διαλείμματα διάρκειας 30 λεπτών -1 ώρας για να ασχολείται με δραστηριότητες που τον βοηθούν να εκτονωθεί και να νιώσει ευχάριστα, όπως κάποιο σπορ ή μια κοινωνική δραστηριότητα. Η κίνηση, όπως το τρέξιμο ή το περπάτημα ή ακόμα και ο χορός, είναι αποδεδειγμένο ότι μειώνει το στρες και αυξάνει τις πνευματικές επιδόσεις. Γενικά, μετά από κάθε ώρα διαβάσματος, καλό είναι να ακολουθεί ένα διάλειμμα έστω λίγων λεπτών στα οποία μπορεί να κάνει έναν περίπατο, να παίξει με το σκύλο ή να μιλήσει στο τηλέφωνο με ένα φίλο.
Βοηθήστε το να φτιάξει τις ιδανικές συνθήκες για διάβασμα
Ακόμα κι αν το παιδί προτιμάει να διαβάζει πότε ξαπλωμένο στο πάτωμα του σαλονιού και πότε στο τραπέζι της κουζίνας, το καλύτερο είναι να μελετάει πάντα στο ίδιο μέρος -ιδανικά στο γραφείο του στο δωμάτιό του ή γενικά σε ένα χώρο ήρεμο, τακτοποιημένο και ευχάριστο. Μερικά παιδιά αποδίδουν καλύτερα όταν μελετούν στο ύπαιθρο, οπότε ίσως έχει νόημα να δοκιμάσει εάν του είναι πιο ευχάριστο να διαβάζει στο μπαλκόνι ή τον κήπο. Τέλος, κάποιοι μαθητές μπορεί να βοηθηθούν σημαντικά από την ομαδική μελέτη, όταν δηλαδή διαβάζουν μαζί με συμμαθητές τους -ωστόσο, για κάποιους άλλους αυτό μπορεί να είναι απλώς... καταστροφικό, οπότε προσέξτε! Ωστόσο, μην μπείτε στον πειρασμό να ορίσετε εσείς κανόνες για το διάβασμά του -αυτό είναι κάτι που πρέπει να κάνει το παιδί μόνο του.
Κλείστε την τηλεόραση!
Καλό είναι η τηλεόραση να είναι κλειστή τις ώρες που το παιδί διαβάζει -η μικρή οθόνη ελκύει τα πιτσιρίκια όπως η αναμμένη λάμπα τα έντομα και είναι πιθανό να χάσει την αυτοσυγκέντρωσή του. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι πολλές ώρες τηλεθέασης συνδέονται γενικά με χαμηλές σχολικές επιδόσεις στα παιδιά κάθε ηλικίας! Εάν κάποιο από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας θέλει να δει κάτι στην τηλεόραση, καλό είναι να έχει τουλάχιστον χαμηλά την ένταση και σε καμία περίπτωση η συσκευή να μη βρίσκεται στο χώρο όπου διαβάζει ο μαθητής.
Βοηθήστε το να αντιμετωπίσει το στρες
Δεν είναι εύκολο να είσαι παιδί και να έχεις μπροστά σου το άγχος των εξετάσεων... Θα το θυμάστε κι από τότε που ήσασταν κι εσείς μαθητές. Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να κάνει ακόμα και τον πιο καλά προετοιμασμένο μαθητή να νιώθει ανεπαρκής και έτοιμος να τα κάνει θάλασσα! Αυτές τις στιγμές, πέρα από μια φρεσκοστυμμένη πορτοκαλάδα, ο μαθητής έχει ανάγκη να βλέπει και να νιώθει ότι οι γονείς του το υποστηρίζουν και είναι περήφανοι για εκείνον, ανεξάρτητα με το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του. Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του και εντοπίστε τυχόν συμπτώματα στρες, όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στην κοιλιά, αϋπνίες, αλλαγές στην όρεξη, ζαλάδα... Εάν διαπιστώσετε ότι το παιδί είναι υπερβολικά αγχωμένο, ζητήστε του να κάνει ένα διάλειμμα, μιλήστε μαζί του και δώστε έμφαση στην προσπάθεια που έχει κάνει μέχρι στιγμής και σε όσα θετικά έχει καταφέρει. Μην υποτιμάτε το δικό σας ρόλο στην προσπάθειά του. Συχνά, το άγχος προέρχεται όχι μόνο από τις προσδοκίες που έχει ο μαθητής από τον εαυτό του αλλά από την πίεση που νιώθει από τις προσδοκίες που έχουν από εκείνον οι άλλοι, όπως οι δάσκαλοι, οι φίλοι και, βέβαια, οι γονείς του. Βεβαιωθείτε πως το παιδί σας γνωρίζει ότι αν και περιμένετε από αυτό το καλύτερο, εάν κάτι δεν πάει καλά, θα έχει την αμέριστη υποστήριξη και αγάπη σας και πως μαζί θα βρείτε τις εναλλακτικές λύσεις για να εξασφαλίσει -τελικά- την επιτυχία στη ζωή του, όπως το ίδιο την εννοεί.
Tip: Έχει στρες; Βάλτε μουσική!
Ένα πολύ αποτελεσματικό όπλο ενάντια στο στρες είναι η μουσική. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν ακούμε χαλαρωτική μουσική περιορίζονται σημαντικά τα συμπτώματα που συνδέονται άμεσα με το άγχος, όπως ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός και η υψηλή αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, αντίθετα για παράδειγμα από την τηλεόραση, η μουσική δεν αποσπά το παιδί από το διάβασμα -αντιθέτως αυξάνει τη συγκέντρωσή του και το βοηθά να μελετάει πιο αποτελεσματικά.
Μερικά ακόμα tips για την περίοδο των εξετάσεων:
· - Εξασφαλίστε ένα ήμερο και ευχάριστο περιβάλλον στο σπίτι για το διάστημα που το παιδί πρέπει να μελετάει, φροντίζοντας όμως η καθημερινή ρουτίνα της οικογένειας να συνεχίζεται κανονικά.
· - Προσπαθήστε να βρίσκεστε στο σπίτι όσο πιο πολλές ώρες μπορείτε ώστε να υπάρχει πάντα κάποιος όταν ο μικρός (ή μεγαλύτερος) μαθητής νιώθει την ανάγκη να μιλήσει με κάποιον και να συζητήσει κάποιον προβληματισμό του ή έστω να κάνει ένα διάλειμμα πιάνοντας μια χαλαρή κουβέντα.
· - Γεμίστε το ψυγείο και τα ντουλάπια με υγιεινά σνακ που θα του προσφέρουν την ενέργεια που χρειάζεται για να έχει κάτι θρεπτικό να μασουλήσει όταν κάνει διάλειμμα.
· - Φροντίστε να τρώει όλη η οικογένεια μαζί τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα -ακόμα και τις μέρες που το παιδί έχει πολύ διάβασμα. Θα του δώσει την ευκαιρία σε εκείνο να ξεφύγει για λίγο από τα βιβλία και σε εσάς τη δυνατότητα να μιλήσετε μαζί του και να παρατηρήσετε εάν είναι πολύ αγχωμένο ή εάν έχει κάποιους προβληματισμούς που μπορεί να λύσει συζητώντας μαζί σας.
· - Μην ξεκινάτε καυγάδες με το παιδί αυτή την περίοδο. Αν και το ότι έχει εξετάσεις δεν είναι ακριβώς λόγος να αμελεί τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του -όπως να τακτοποιεί το δωμάτιό του ή να συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού- μπορείτε για ένα διάστημα να είστε λίγο πιο ελαστικοί και να κάνετε πού και πού τα "στραβά μάτια" για να μην του προκαλέσετε κι άλλο στρες.
· - Αυτές τις μέρες δείξτε έμπρακτα τη στοργή και την αγάπη σας στο παιδί. Ακόμα κι αν αρνείται τις αγκαλιές, είναι βέβαιο ότι θα εκτιμήσει ένα χάδι στο κεφάλι ή ένα στοργικό χτύπημα στην πλάτη σαν απόδειξη της υποστήριξης και της συμπαράστασής σας.
· - Αξιοποιήστε την αίσθηση του χιούμορ -συμβάλλει σημαντικά να ξεπεραστούν πολλές δύσκολες καταστάσεις με τα παιδιά. Βοηθήστε το παιδί σας να διαπιστώσει ότι υπάρχει ένας ευχάριστος, αισιόδοξος τρόπος να βλέπεις κάθε ζήτημα -ναι, ακόμα και τις εξετάσεις.
· - Μην συγκρίνετε το παιδί με τα αδέρφια του, τους φίλους ή τους συμμαθητές του. Ισχύει από τότε που ήταν μωρό και εξακολουθεί να είναι ένας σημαντικός κανόνας ακόμα και τώρα!
· - Βεβαιωθείτε πως το παιδί σας γνωρίζει ότι οι εξετάσεις αυτές -όπως όλες- είναι ένας δείκτης του πόσο καλά γνωρίζει όσα έχει μάθει στο σχολείο και όχι της αξίας του ως άνθρωπος.
Καλή επιτυχία!
