Μια ξαφνική υποχρέωση, μια επαγγελματική εκκρεμότητα, κάτι τέλος πάντων που σας αναγκάζει να λείψετε λίγη ώρα από το σπίτι… Και το παιδί; Με ποιον θα μείνει; Μήπως ήρθε η ώρα να αρχίσει να κάθεται και λίγο μόνο του;
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να σκεφτείτε είναι η ηλικία του παιδιού –προφανώς δεν θα αφήναμε ένα νήπιο μόνο του στο σπίτι! Το σημείο στο οποίο βάζουν διεθνώς τον πήχη οι αναπτυξιολόγοι και οι παιδοψυχολόγοι είναι συνήθως τα 11 με 12 χρόνια. Μέχρι αυτή την ηλικία το παιδί δεν θεωρείται ότι είναι αρκετά ώριμο ώστε να είναι ασφαλές να μείνει για αρκετή ώρα χωρίς την επίβλεψη ενήλικα. Ωστόσο, αυτός ο κανόνας δεν είναι απαράβατος, αφού μεγάλη σημασία έχει και η προσωπικότητα κάθε παιδιού: κάποια είναι αρκετά συνετά ήδη από τα 10, ενώ υπάρχουν 15χρονα που οι γονείς τους γνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να φύγουν ήσυχοι και να τα αφήσουν πίσω μόνα τους ούτε για ένα τέταρτο.
Όλα εξαρτώνται από το πόσο ικανό είναι το παιδί να διαχειριστεί σωστά αυτή την ανεξαρτησία που του παρέχεται, να φροντίσει τον εαυτό του και να παραμείνει ασφαλές μέχρι να επιστρέψετε. Αναρωτηθείτε τι πιστεύετε ότι θα κάνει το παιδί σας εάν προκύψει κάτι ασυνήθιστο; Για παράδειγμα, εάν πιάσει μια φωτιά θα φύγει τρέχοντας από το σπίτι ή θα μείνει μέσα προσπαθώντας να τη σβήσει; Εάν ένας άγνωστος χτυπήσει το κουδούνι θα πανικοβληθεί, θα προσποιηθεί ότι δεν είναι κανένας μέσα στο σπίτι ή θα ανοίξει την πόρτα και θα πιάσει κουβέντα;
Τεράστια σημασία έχει, βέβαια, και το πόσο μεγάλο είναι το χρονικό διάστημα που πρόκειται να μείνει μόνο του. Ακόμα και τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να μένουν ευχαρίστως μόνα για μια-δυο ώρες αλλά αρχίζουν να νιώθουν ανασφάλεια και μοναξιά εάν δεν εμφανιστεί κάποιος δικός τους για περισσότερο. Τέλος, θα πρέπει να λάβετε υπόψη και την ώρα της ημέρας: αν πρόκειται να έχει νυχτώσει μέχρι να επιστρέψετε, είστε σίγουροι ότι αυτό δεν θα προκαλέσει μεγαλύτερο στρες στο παιδί;
Για για να βεβαιωθείτε εάν το δικό σας παιδί είναι έτοιμο για να το αφήσετε για λίγο μόνο του στο σπίτι, απαντήσετε με «ναι» ή «όχι» στις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Ακολουθεί πάντα πιστά τους κανόνες που έχετε θέσει;
- Εμπιστεύεστε συνήθως την κρίση του;
- Τις φορές που έχει χρειαστεί να το αφήσετε μόνο του για πολύ λίγο στο παρελθόν, συμπεριφέρθηκε όπως θα θέλατε;
- Μπορεί να κάνει κάποιες απλές δουλειές, όπως να ετοιμάσει κάτι πρόχειρο για να φάει ή να χρησιμοποιεί τον τηλεφωνικό κατάλογο;
- Έχει την πειθαρχία να ολοκληρώνει τις υποχρεώσεις του (π.χ. τις σχολικές εργασίες του) χωρίς να χρειάζεται να το επιβλέπει ενήλικας;
- Ακολουθεί συνήθως τις οδηγίες που του δίνουν;
- Γνωρίζει πώς να χειρίζεται μόνο του καταστάσεις και να λύνει προβλήματα ή συνήθως περιμένει από εσάς να δώσετε τη λύση;
- Συμπεριφέρεται ώριμα όταν συμβαίνει κάτι απρόσμενο;
- Έχει ποτέ εκδηλώσει την επιθυμία να μείνει στο σπίτι χωρίς εσάς;
Εάν απαντήσατε «ναι» στις περισσότερες ερωτήσεις, έχετε μια ένδειξη ότι το παιδί σας είναι αρκετά υπεύθυνο και ώριμο για να μείνει μόνο του. Ωστόσο, μην πάρετε ακόμα την απόφαση, χωρίς να υπολογίσετε και κάποιες άλλες παραμέτρους όπως πόσο ασφαλής είναι η γειτονιά όπου μένετε, αλλά και εάν υπάρχει κάποιος που μένει κοντά σας και θα μπορούσε να βοηθήσει σε περίπτωση ανάγκης.
Τέλος, μην παραλείψετε να αναρωτηθείτε πώς νιώθετε εσείς ως γονιός γι’ αυτή την εξέλιξη. Εάν πρόκειται να ανησυχείτε τρελά ή να νιώθετε ενοχές που έχετε αφήσει το παιδί στο σπίτι, τότε ακόμα κι αν εκείνο είναι έτοιμο ίσως δεν είστε εσείς και είναι μάλλον καλύτερο να το αφήσετε για αργότερα.