Έχουμε ήδη αναφερθεί στις έρευνες που αναδεικνύουν τα παιδιά στη Δανία ως τα πιο ευτυχισμένα του κόσμου. Τώρα μαθαίνουμε ότι και οι μαμάδες στη γειτονική Ολλανδία είναι οι πιο χαλαρές και χαρούμενες στον κόσμο. Η Mihal Greener, μια Αυστραλή συγγραφέας και μαμά που έχει ζήσει τα τελευταία χρόνια ανάμεσά τους περιγράφει τους λόγους σε άρθρο της στη Washington Post.
«Μετακόμισα στη Ολλανδία όταν τα παιδιά μου ήταν τριών και ενός έτους και πολύ σύντομα στην οικογένεια προστέθηκε άλλο ένα παιδί. Από τότε έχω περάσει απίστευτα πολλές ώρες σε πάρκα και σχολεία και ξέρω ότι μπορεί κανείς να με ξεχωρίσει πολύ εύκολα. Όχι μόνο γιατί διαφέρω εξωτερικά από τις πανύψηλες, ξανθές και αδύνατες ολλανδέζες μαμάδες, αλλά και επειδή από ό,τι φαίνεται είμαι η μοναδική που δείχνει έστω και λίγο εξουθενωμένη.
Εκείνες, καταφέρνουν πάντα να μένουν χαλαρές και ψύχραιμες, είτε όταν προσπαθούν να ισορροπήσουν μαζί με δύο παιδί σε ένα ποδήλατο είτε όταν αφήνουν ένα 3χρονο να ουρλιάζει δίπλα τους χωρίς να επεμβαίνουν. Εδώ και 7 χρόνια δεν έχω καταφέρει να εντοπίσω μια ολλανδέζα μαμά να υψώνει τη φωνή της στα παιδιά της! Όταν όμως λέω ότι είναι χαλαρές δεν εννοώ ότι είναι αδιάφορες ή απούσες από τη ζωή τους. Από όσο έχω παρατηρήσει, οι μαμάδες αυτές χαίρονται πολύ να περνούν χρόνο με τα παιδιά τους, ακούνε τη γνώμη τους, δίνουν συμβουλές και βάζουν πάντα σε προτεραιότητα την οικογένειά τους. Και δεν δείχνουν ποτέ αγχωμένες.
Ποιο είναι το μυστικό τους; Και τι μπορούμε να μάθουμε από εκείνες;
Καθώς ζουν σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες χώρες της Ευρώπης, είναι πολύ δύσκολο να αγνοήσουν τους γείτονές τους -για να μην αναφέρω την απέχθειά τους για τις κουρτίνες. Ωστόσο, παρόλη την έλλειψη ιδιωτικότητας, οι Ολλανδοί γονείς ασχολούνται ελάχιστα με το τι κάνουν οι άλλοι. Έτσι, οι γονείς δεν μπαίνουν στη λογική ότι πρέπει το πάρτι γενεθλίων του παιδιού τους να είναι καλύτερο από του συμμαθητή του ούτε πιστεύουν ότι τα ρούχα που φοράνε στο σχολείο αποτελούν μια ένδειξη της κοινωνικής τους θέσης. Τα παιδικά πάρτι είναι απλά και κυρίως θερμά -συνήθως γίνονται στο σπίτι με λίγους φίλους, ενώ ένα δώρο γύρω στα 10 ευρώ θεωρείται αξιοπρεπέστατο. Από τότε που ήρθαμε εδώ μόνο μία φορά η κόρη μου γύρισε από το σχολείο και ζήτησε να της πάρω μια συγκεκριμένη μάρκα παπουτσιών -και υποψιάζομαι ότι ο λόγος ήταν πως ήταν καλυμμένα με στρασάκια.
Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα που παρατήρησα από τότε που ήρθαμε στην Ολλανδία είναι ότι τα παιδιά δεν αντιμετωπίζονται σαν προέκταση των γονιών τους. Τα επιτεύγματά τους (ή τα λάθη τους) δεν κρίνονται ως κάτι που έκαναν οι γονείς. Έχω ακούσει ολλανδούς γονείς να αναφέρουν ότι το παιδί τους είναι πιο έξυπνο από ένα φίλο του -όμως το κάνουν σαν να αναφέρουν μια πληροφορία, χωρίς ίχνος εγωισμού και χωρίς να υπάρχει ούτε η ελάχιστη υπόνοια ότι αυτό το γεγονός καθιστά το δικό τους παιδί καλύτερο από το άλλο.
Οι απαιτήσεις του σχολείου
Υπάρχει μια φράση στα ολλανδικά που περιγράφει το πώς αντιμετωπίζουν τη ζωή με τον καλύτερο τρόπο: “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. Σημαίνει «φέρσου φυσιολογικά, είναι αρκετά τρελό». Οι άνθρωποι αυτοί ζουν σε μια κουλτούρα που δεν τους ενθαρρύνει να είναι ξεχωριστοί ή ιδιαίτεροι και κατά συνέπεια δεν πιέζουν τα παιδιά τους να είναι "καλύτερα" από τα άλλα. Τα δημοτικά σχολεία σπάνια βάζουν εργασίες για το σπίτι και μια φορά την εβδομάδα σχολάνε νωρίς, ώστε τα παιδιά να έχουν το χρόνο να είναι απλώς...παιδιά. Επιπλέον, έχουν αρκετή αυτονομία και την ελευθερία να εξερευνούν, ενώ οι γονείς δεν επιβαρύνονται από την προσδοκία να μεγαλώσουν ένα παιδί που πρέπει να είναι τέλειο σε όλα προκειμένου να πετύχει στη ζωή του.
Οχτώ ώρες μακριά από το σπίτι μου; Όχι, ευχαριστώ!
Και σαν να μην έφταναν αυτά. οι Ολλανδοί έχουν καθιερώσει και κάτι άλλο που επιτρέπει στις μαμάδες να διατηρούν τα... λογικά τους: την εργασία part time. Πάνω από το 70% των γυναικών εργάζεται λίγες ώρες και το κάνουν από επιλογή. Αυτό τους επιτρέπει να είναι πιο ήρεμες και πιο χαλαρές, γιατί έχουν τη δυνατότητα να παραμένουν σε ένα εργασιακό περιβάλλον, να κερδίζουν χρήματα και να έχουν μια επαγγελματική ταυτότητα, ενώ ταυτόχρονα έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους για να πιουν καφέ με μια φίλη. Έτσι, απομακρύνοντας την αγωνία μήπως χάσεις τον εαυτό σου εξαιτίας της μητρότητας από τη μία ή το άγχος του να μην μπορείς να θυμηθείς την τελευταία φορά που γύρισες στο σπίτι πριν τι; 10 το βράδυ από την άλλη, είναι πιο εύκολο να απολαύσεις το χρόνο που περνάς με τα παιδιά.
Ο ρόλος του κράτους
Αλλά και το ολλανδικό κράτος εξασφαλίζει ένα δίχτυ ασφαλείας που επιτρέπει στους γονείς να μην έχουν ιδιαίτερο άγχος σε ό,τι αφορά τα παιδιά τους. Η εκπαίδευση είναι δωρεάν -ή σχεδόν- όπως και η υγεία και οι γονείς λαμβάνουν κάθε τρεις μήνες ένα επίδομα για να ανταπεξέλθουν στα έξοδα ανατροφής των παιδιών. Το σύστημα τους επιτρέπει να δουλεύουν σε εργασίες μερικής απασχόλησης και δεν τους επιβαρύνει με το στρες ότι τα παιδιά είναι σημαντικό να έχουν εξαιρετικές σχολικές επιδόσεις, διαφορετικά θα υποφέρουν ως ενήλικες.
Και τα γονίδια, παίζουν κάποιο ρόλο!
Ένα μέρος από αυτή τη χαλαρή και ήρεμη προσέγγιση των Ολλανδών στην πατρότητα και τη μητρότητα είναι βεβαίως γραμμένη στο DNA τους και παραμένει άξιο απορίας για τον υπόλοιπο κόσμο όσο τα μακριά πόδια τους και η αντοχή τους στην ποδηλασία. Οι Ολλανδοί είναι από φυσικού τους πολύ οργανωμένοι στα συναισθήματά τους. Δεν θα βρεις εδώ συναισθηματικά ξεσπάσματα όπως στις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Μπορεί να μην ακούγεται σαν φιλοφρόνηση γι' αυτό το λαό, όμως αυτή η συναισθηματική σταθερότητα είναι πολύ βοηθητική όταν ένας γονιός πρέπει να χειριστεί τις αντιδράσεις του παιδιού του χωρίς να νιώσει την ανάγκη να αρχίσει τις απειλές τύπου «θα μετρήσω μέχρι το τρία». Ή τουλάχιστον αυτό είναι που λέω στον εαυτό μου όταν είμαστε στην παιδική χαρά και αποφασίζω να δώσω στα παιδιά μου άλλη μία ευκαιρία... ξανά!
