Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNICEF υπογραμμίζουν την αξία των πρώτων 1000 ημερών ζωής ως μία από τις σπουδαιότερες και καθοριστικότερες περιόδους της ζωής του ατόμου. Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός συστήνεται μέχρι το τέλος του 6ου μήνα και παράλληλα με την χορήγηση στερεών τροφών μέχρι τα 2 έτη, ανάλογα με την επιθυμία της δυάδας μητέρα-παιδί. Το μητρικό γάλα αποτελεί την καταλληλότερη μορφή σίτισης για τα βρέφη και περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (σάκχαρα, πρωτεΐνες, λίπη, ιχνοστοιχεία) απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του βρέφους για το οποίο προορίζεται. Επιπλέον είναι πλούσιο σε κύτταρα, ορμόνες και ανοσοσφαιρίνες.
Ο Μητρικός Θηλασμός μειώνει στατιστικά σημαντικά τη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων στο βρέφος (ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού, πεπτικού, ωτίτιδων), τον κίνδυνο του συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου και της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας στα παιδιά. Δρα προστατευτικά στην εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας, ενώ υπάρχει συζήτηση για τα ερευνητικά δεδομένα που αφορούν στη μείωση των αλλεργικών εκδηλώσεων και του σακχαρώδη διαβήτη. Αρκετές μελέτες εστιάζουν στην επίδραση του Μητρικού Θηλασμού στη νευροαναπτυξιακή εξέλιξη του παιδιού. Παρά το γεγονός ότι φαίνεται να συμβάλει στην καλύτερη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη, λόγω των συστατικών του αλλά και της ενίσχυσης του δεσμού μητέρας-παιδιού, δεν αποτελεί αποδεδειγμένο καθοριστικό παράγοντα. Αδιαμφισβήτητη είναι η αξία του μητρικού γάλακτος για τα πρόωρα νεογνά, τόσο ως προς τη διατροφική του αξία, όσο και για την πρόληψη λοιμώξεων και κυρίως της νεκρωτικής εντεροκολίτιδας.
Τα νέα επιστημονικά δεδομένα
Νεότερα δεδομένα συνδέουν τον Μητρικό Θηλασμό με την ανάπτυξη του εντερικού μικροβιώματος, δηλαδή τους μη παθογόνους μικροοργανισμούς που αποικίζουν το εντερικό επιθήλιο και προέρχονται από το δέρμα και τον μαζικό αδένα της μητέρας. Ο εποικισμός κατά τις 1000 πρώτες ημέρες ζωής είναι καθοριστικός για την δια βίου σύνθεσή του. Το μικροβίωμα των παιδιών που θηλάζουν είναι αποδεδειγμένα διαφορετικό από των παιδιών που δεν θηλάζουν, δρα προστατευτικά έναντι λοιμώξεων και εμποδίζει τον αποικισμό από άλλα παθογόνα βακτήρια που δυνητικά διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Η σύσταση του μικροβιώματος έχει συσχετιστεί με άσθμα, παχυσαρκία και νευροαναπτυξιακές διαταραχές.
Το μικροβίωμα φαίνεται να συνδέεται με τη μακροχρόνια σωματική υγεία αλλά και τη γνωστική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του ανθρώπου.
Το μητρικό γάλα, τόσο με τα συστατικά του όσο και με την επίδρασή του στη σύνθεση του μικροβιώματος, επιδρά ευεργετικά στην εμφάνιση ορισμένων γενετικών χαρακτηριστικών μέσω των επιγενετικών μηχανισμών. Πρόκειται για έναν μηχανισμό μεταβολών στην έκφραση του γενετικού υλικού κάτω από την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων που δυνητικά κληρονομούνται.
Όσον αφορά τις μητέρες, ο Μητρικός Θηλασμός συμβάλλει στη γρήγορη απώλεια βάρους μετά τον τοκετό και μειώνει την επίπτωση του καρκίνου του μαστού (4,3% για κάθε χρόνο θηλασμού). Πρόσθετα, φαίνεται να μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών και τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη και δυσλιπιδαιμίας.
