Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη για κάποιον από την αυτοπεποίθηση. Όταν εμείς οι ίδιοι γνωρίζουμε τι είμαστε ικανοί να πετύχουμε, τότε είναι πιο πιθανό να θέσουμε υψηλούς στόχους και να βάλουμε τα δυνατά μας για να τους πετύχουμε. Πώς γίνεται όμως να αποκτήσει κανείς αυτοπεποίθηση. Συνήθως, αυτή καταπατιέται από μικρή ηλικία και αυτοί είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι να την εξασφαλίσετε για το παιδί σας.
Μην τα επιβραβεύετε χωρίς λόγο
Φυσικά, τα μικρά παιδιά χρειάζονται πολλή ενθάρρυνση και έχουν ανάγκη να ακούνε το “μπράβο” επειδή έμαθαν να μπουσουλάνε ή κατάφεραν να σχεδιάσουν έναν κύκλο. Όμως ένα παιδί που ακούει συνεχώς πόσο καλά τα καταφέρνει στο μέλλον θα δυσκολεύεται να συνειδητοποιήσει πότε πραγματικά έχει κάνει κάτι που αξίζει πραγματικά την επιβράβευση. Ένας άλλος κίνδυνος είναι ότι εάν συνηθίζετε να υπερβάλλετε ("Αυτός είναι ο καλύτερος πύργος που έχω δει ποτέ!"), μπορεί να αρχίσει να αγνοεί τα κομπλιμέντα σας. Το κλειδί είναι να μην επαινείτε το παιδί σας για κάτι που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνει. Όταν, για παράδειγμα, βουρτσίζει τα δόντια του ή βάζει τα ρούχα του στο καλάθι με τα άπλυτα, ένα απλό «ευχαριστώ» είναι αρκετό. Τέλος, προτιμήστε τα συγκεκριμένα σχόλια αντί για γενικόλογα κοπλιμέντα. Για παράδειγμα, αντί να πείτε ότι η ζωγραφιά του είναι τέλεια, πείτε του πόσο σας άρεσε ο τρόπος που συνδύασε μεταξύ τους τα χρώματα.
Μην προσπαθείτε συνέχεια να το προφυλάξετε
Είναι φυσικό να θέλετε να αποτρέψετε το παιδί σας από το να πληγωθεί ή να κάνει λάθη, αλλά όταν παρεμβαίνετε ζητώντας, για παράδειγμα, από τον προπονητή του να το βάλει για περισσότερη ώρα στον αγώνα, δεν του κάνετε χάρη. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι η αποτυχία και η απογοήτευση είναι κι αυτά μέσα στο πρόγραμμα κι ότι είναι φυσιολογικό να νιώθουν μερικές φορές θλίψη, άγχος ή θυμό. Ένα παιδί θα πετύχει στη ζωή του εάν μάθει να ξεπερνά τα εμπόδια -γιατί δεν υπάρχει πάντα κάποιος που θα τα αφαιρεί από το δρόμο του. Είναι σημαντικό για τα μικρά παιδιά να έχουν την ευκαιρία να παίξουν και να ρισκάρουν χωρίς να αισθάνονται ότι οι γονείς τους θα τα επικρίνουν ή θα τα διορθώσουν επειδή κάνουν κάτι λάθος. Επίσης, είναι χρήσιμο να βλέπουν τους γονείς τους να κάνουν λάθη και να τα ξεπερνούν γιατί έτσι νιώθουν καλύτερα.
Αφήστε το να πάρει αποφάσεις και να κάνει τις δικές του επιλογές
Όταν το παιδί σας έχει την ευκαιρία να κάνει επιλογές από μικρή ηλικία, θα αποκτήσει εμπιστοσύνη στην κρίση του. Ωστόσο, αποφύγετε να του δώσετε τον πλήρη έλεγχο. Είναι προτιμότερο να του δώσετε δύο ή τρεις επιλογές για να διαλέξει. Για παράδειγμα, μην ρωτήσετε το 3χρονο παιδί σας τι θέλει να φάει το μεσημέρι, αλλά αν προτιμάει μακαρόνια ή φακές. Επιπλέον, κάντε σαφές ότι σε κάποια πράγματα δεν υπάρχει η δυνατότητα επιλογής, όπως για παράδειγμα εάν θα πάει στο μάθημα μπαλέτου ή αν θα πλύνει τα δόντια του.
Επικεντρωθείτε στη θετική πλευρά των πραγμάτων
Εάν το παιδί σας έχει μια τάση να απογοητεύεται, μπορείτε να το βοηθήσετε να γίνει πιο αισιόδοξο. Ενθαρρύνετέ το να σκεφτεί συγκεκριμένους τρόπους για να βελτιώσει μια κατάσταση και να τη φέρει πιο κοντά στους στόχους του. Εάν για παράδειγμα νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει εξίσου καλά με τους συμμαθητές του στο σχολείο, εξηγήστε του ότι ο καθένας μαθαίνει με τον δικό του ρυθμό και προσφερθείτε να το βοηθήσετε να οργανώσει καλύτερα τη μελέτη του. Αν χάσει στον αγώνα, μην του πείτε πως πιστεύετε ότι άξιζε την πρώτη θέση, αλλά ότι κατανοείτε την απογοήτευσή του κι ότι αυτό μπορεί να είναι οκ γιατί τώρα θα αναζητήσει τους τρόπους για να τα πάει καλύτερα την επόμενη φορά.
Βοηθήστε το να καλλιεργήσει τις κλίσεις του
Προσπαθήστε να εκθέσετε το παιδί σας σε μια μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων και ενθαρρύνετέ το όταν βρίσκει κάτι που πραγματικά αγαπά. Τα παιδιά που έχουν πάθος – είτε αυτό αφορά τους δεινόσαυρους είτε τη μαγειρική -- νιώθουν περήφανα για το πόσα γνωρίζουν για το αντικείμενο που τα συναρπάζει και αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να πετύχουν και σε άλλους τομείς της ζωής τους. Τα χόμπι μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για παιδιά που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο σχολείο, ενώ αποτελούν και μια ευκαιρία κοινωνικοποίησης με συνομηλίκους του.
Ενθαρρύνετέ το να λύνει τα προβλήματά του
Ακόμη και ένα μικρό παιδί μπορεί να μάθει πώς να λύνει προβλήματα μόνο του -αρκεί να μην σπεύσουμε να τα λύσουμε εμείς για λογαριασμό του. Εάν έρθει και σας παραπονεθεί ότι ένα άλλο παιδάκι πήρε το παιχνίδι με το οποίο έπαιζε στο πάρκο, ρωτήστε το ποιος πιστεύει ότι θα ήταν ένας καλός τρόπος για να το πάρει πίσω. Και μιας και, πιθανότατα, η πρώτη απάντηση που θα σας δώσει είναι ότι μπορεί να πάει και να αρπάξει πίσω το παιχνίδι του, ρωτήστε το τι πιστεύει ότι θα μπορούσε να συμβεί αν το έκανε. Στη συνέχεια, ρωτήστε το αν μπορεί να σκεφτεί άλλους, καλύτερους τρόπους. Μπορεί η απάντησή του να είναι τόσο ώριμη που θα σας εκπλήξει, όπως να πάει να πει στο άλλο παιδί ότι θα διασκεδάσουν κι οι δύο πολύ περισσότερο εάν παίξουν μαζί, παρά αν τσακωθούν για το ποιος θα πάρει το παιχνίδι.
Δώστε του τη δυνατότητα να περνάει χρόνο με ενήλικες
Στα παιδιά αρέσει να κάνουν παρέα με τους φίλους τους, αλλά είναι επίσης σημαντικό για αυτά να βρίσκονται γύρω από μεγάλους. Όταν περνούν χρόνο με μεγαλύτερους ανθρώπους διευρύνουν τους ορίζοντές τους, αναγκάζονται να μιλήσουν σε ενήλικες και αποκτούν πρόσβαση σε διαφορετικούς τρόπους σκέψης. Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η στενή σχέση με έναν συγκεκριμένο ενήλικα -όπως ένας δάσκαλος, ένας θείος ή ο γονιός ενός φίλου- προσφέρει στα παιδιά ψυχική ανθεκτικότητα.
Μιλήστε για το μέλλον
Όταν τα παιδιά οραματίζονται τον εαυτό τους να κάνει κάτι σημαντικό όταν μεγαλώσουν, θα μάθει να αισθάνεται σίγουρο για όσα μπορεί να πετύχει από τώρα. Συζητήστε με το παιδί σας για το πώς εσείς, ο σύζυγός σας και άλλοι ενήλικες που γνωρίζει επιλέξατε τη δουλειά που κάνετε. Ακόμα κι αν σας πει ότι ονειρεύεται να γίνει ποπ σταρ ή αστροναύτης, μην προσπαθήσετε να μειώσετε τις προσδοκίες του. Μπορεί να αλλάξει γνώμη στο μέλλον -προς το παρόν, το σημαντικό είναι ότι σκέφτεται τους στόχους του.