Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην καθημερινότητα μπορεί μεν να είναι απλά, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα αντιμετωπίζουν σε αυτή την ευαίσθητη ηλικία, είναι αντιπροσωπευτικός για το πώς θα αντιμετωπίσουν τα πιό σοβαρά και περίπλοκα προβλήματα, αργότερα στη ζωή τους. Αυτό το γεγονός, δίνει τεράστια σημασία στόν τρόπο με τον οποίο γίνεται η επίλυση απλών προβλημάτων όπως :

όταν ένα παιδί τραβάει κάποιο παιχνίδι απο τα χέρια κάποιου άλλου, ή

το όταν το παιχνίδι που επιθυμεί κάποιο άλλο παιδί, χρησιμοποιείται απο ένα άλλο ή

άν ένα παιδί χτυπηθεί απο κάποιο άλλο, ή

άν το έργο/ζωγραφιά καταστραφεί κατά λάθος ή επίτηδες απο κάποιο άλλο παιδί ή απο άλλη αιτία, ή

άν χαθεί το αγαπημένο του παιχνίδι.

Παλιότερες παιδαγωγικές μεθόδοι, εκπαίδευαν τις δασκάλες και παιδαγωγούς να επεμβαίνουν αυτές σε περίπτωση που δύο παιδιά είχαν μια διαμάχη μεταξύ τους, λέγοντας εκείνες στο κάθε παιδί τι είναι το σωστό και τι είναι λάθος καθώς και ποιός θα πάει τιμωρία και ποιος αδικήθηκε. Εάν κάποιο παιδί ήθελε ένα παιχνίδι απο κάποιο άλλο, το έλεγε πρώτα στην δασκάλα και μετά η δασκάλα μιλούσε στο άλλο παιδί, σαν ουδέτερος μεσάζον. Αυτή η μέθοδος, οδηγεί τα παιδιά να έχουν παθητική στάση και να εξαρτώνται απο την παρέμβαση κάποιου άλλου πρόσωπου για οποιαδήποτε επίλυση προβλήματος που τους τυχαίνει. Τα συναισθήματα που συνοδεύουν ένα παιδί που βρίσκεται σε τέτοια θέση είναι η ανημπόρια, δηλαδή ή αίσθηση ότι είναι ανίκανο να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα μόνο του και να βοηθήσει τον εαυτό του.

Σε αντίθεση με αυτό, οι σύγχρονες πλέον παιδαγωγικές μεθόδοι, στοχεύουν στο να δώσουν στα παιδιά την αίσθηση ότι μπορούν και είναι ικανά να βοηθήσουν τον εαυτό τους και επικεντρώνονται στο να δώσουν στα παιδιά τα κατάλληλα εργαλεία που θα τα βοηθήσουν να κατακτήσουν αυτή την τόσο σημαντική δεξιότητα, που θα τα συνοδεύει για όλη τους την ζωή - την επίλυση προβλημάτων (problem solving).

Ο ρόλος του γονιού ή παιδαγωγού δεν είναι πλέον να υπερασπίσει αυτός μόνος του το συμφέρον του παιδιού, αλλά να βοηθήσει το παιδί να διεκδικήσει αυτό που επιθυμεί και να του δείξει πως μπορεί να το κάνει αυτό απο μόνο του, με ένα αποδεκτό και σεβαστό απο όλους τρόπο.

Η επίλυση προβλημάτων είναι μία δεξιότητα που καλλιεργείται στα παιδιά (ακόμα και απο την ηλικία των δύο ετών) με τους εξής τρόπους:

Με το να τα ενθαρύνετε (προτείνοντας κάποια λύση) να εκφράσουν εκείνα στο απέναντί τους άτομο ή παιδί, το τί επιθυμούν αντί να το κάνετε εσείς για αυτά. "Πες του να στο δώσει πίσω/ να σταματήσει/ όταν τελειώσει να στο δώσει εσένα". Πιάστε το απο το χέρι ή αγκαλιά και πλησιάστε το παιδί στο οποίο απευθύνεστε, και αρχίστε ίσως την πρόταση εσείς για να δώσετε το παράδειγμα.

Με την επιβράβευση: αν δεν βρούν ανταπόκριση από το παιδί ή τον ενήλικα εκείνη τη στιγμή μπορεί να αποθαρρυνθούν και να θεωρήσουν ανώφελο το ότι προσπάθησαν απο μόνα τους το να διεκδικήσουν κάτι. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να τα επιβραβεύσετε και μόνο που έκαναν αυτή την προσπάθεια ακόμα και αν είπαν μία λέξη, και ακόμα και αν δέν κατάφεραν αυτό που ήθελαν. Με αυτό το τρόπο μαθαίνουν ότι κάποιες φορές ακόμα και αν προσπαθήσουν πολύ, μπορεί να μην έχουν αυτό που θέλουν - αλλά το γεγονός ότι προσπάθησαν, είναι πάρα πολυ θετικό απο μόνο του και θα τα κάνει να ξαναπροσπαθήσουν στο μέλλον.

Με το να ωθήσετε το παιδί να αναρωτηθεί με ποιo άλλο παιχνίδι θα μπορούσε να παίξει ή τι άλλο θα μπορούσε να κάνει απο τη στιγμή που δεν κατάφερε να διεκδικήσει αυτό το οποίο είχε στο μυαλό του/ έχει κάτι καταστραφεί ή χαθεί. Έτσι δείχνετε στο παιδί σας ότι δεν υπάρχει μόνο μία λύση για ένα πρόβλημα (να πάρει αποκλειστικά το συγκεκριμένο παιχνίδι) αλλά πολλές. Εσείς μπορείτε να πείτε: "Ώ βλέπω και κάτι/κάποιον άλλο εδώ!" Σκέψη του παιδιού: "Τι; Ποιο (παιχνίδι ή παιδάκι)?"

Σε περίπτωση που έχει καταστραφεί ή χαθεί κάτι, μπορείτε να τονίσετε πόσο καλή/ωραία ήταν η ζωγραφιά ή το παιχνίδι και ότι σίγουρα θα μπορέσει να ξαναφτιάξει κάτι τόσο ωραίο ή ότι ίσως βρεί το παιχνίδι αν την επόμενη φορά που θα ξαναπάει στο παιδικό σταθμό ψάξει καλά, ή ότι το επόμενο παιχνίδι που θα αγαπάει πολύ, θα μπορεί να το κρύβει κάπου σε συγκεκριμένο σημείο για να μη χαθεί π.χ. στην τσάντα του. Μπορείτε και απο εκείνη τη στιγμή, να του προτείνετε να ψάξει για μια καλή κρυψώνα - έτσι το βοηθάτε να εστιάσει την προσοχή του στο μέλλον, αφού στο παρόν το συγκεκριμένο παιχνίδι δεν υπάρχει πια.

Με τη συνεργασία της Μαρίας Ποθητού, Συμβούλου Γονέων και Ανάπτυξης Παιδιού, www.xamogelakia.com