Η ανθεκτικότητα του ατόμου έγκειται στην ικανότητά του να ξεπερνάει γρήγορα κάποιες δυσκολίες. Είναι μια απαραίτητη δεξιότητα που όλοι πρέπει να μάθουν. Όταν ζητούμε από τα παιδιά μας να αξιολογήσουν μια κατάσταση, να διαχωρίσουν αυτό που συνέβη από τα συναισθήματά τους και να οργανώσουν ένα πλάνο, τους δίνουμε ένα σχεδιάγραμμα δια βίου ενδυνάμωσης για να επανέρχονται από κακές καταστάσεις. Δεν μπορούμε να σταματήσουμε το αναπόφευκτο, αλλά μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν μικροί, ανθεκτικοί λύτες προβλημάτων. Να είστε σίγουροι. Αυτές είναι οι 5 ερωτήσεις που μπορείτε να κάνετε στα παιδί σας όταν έρχεται σε εσάς μετά από ένα σημαντικό παράπτωμα.

Ερώτηση 1: Τι έγινε;

Συγκεντρώστε όλα τα γεγονότα. Αυτό θα είναι το πρώτο βήμα για να βοηθήσετε το παιδί σας να επανέλθει μετά το λάθος που έκανε. Δεν μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί αν δεν ξέρετε τι συνέβη. Διαχωρίστε το γεγονός από το συναίσθημα. Δεν είναι το ίδιο και το παιδί πρέπει να μάθει τη διαφορά μεταξύ των δύο, αφού είναι ένα σημαντικό μέρος της ικανότητάς του να επιλύει ζητήματα, τώρα και στο μέλλον. "Τα έκανα θάλασσα στα γενέθλια της Κατερίνας. Δεν θα με ξανακαλέσουν σε πάρτι!" Αυτό δεν είναι γεγονός. Η φράση τα έκανα θάλασσα, δηλώνει μια προοπτική μόνο για το τι συνέβη στο πάρτι. Η ανησυχία του παιδιού ότι δεν θα λάβει προσκλήσεις για μελλοντικά πάρτι είναι μια υπόθεση που λειτουργεί συνδυαστικά με τον φόβο του. Θέστε τις σωστές ερωτήσεις και φτιάξτε μια σταθερή βάση με ό,τι πραγματικά συνέβη. "Τι εννοείς τα έκανα θάλασσα; Θέλεις να μου πεις τι έγινε; Σου είπε κάποιος ότι δεν θα πάρεις άλλη πρόσκληση ποτέ ξανά ή είναι αυτό που νομίζεις ότι θα συμβεί;" Αναλύστε τις πληροφορίες που σας δίνει το παιδί σας και επαναλάβετε μόνο τα γεγονότα. Για παράδειγμα: "Εάν άκουσα καλά, θύμωσες και φώναξες στον Μανώλη μπροστά σε όλους επειδή πήρε το τελευταίο cupcake. Αυτό συνέβη;"Μερικές φορές, η καταγραφή και μόνο των γεγονότων μας βοηθάει να επαναπροσδιορίσουμε μια αγχωτική κατάσταση για ένα παιδί αναστατωμένο.

Ερώτηση 2: Πώς αισθάνεσαι;

Τώρα που έχετε μπροστά σας τα γεγονότα, ήρθε η ώρα να δείτε τι συμβαίνει στην καρδιά του μικρού σας. Τα συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά, είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και μάλιστα ζωτικής σημασίας. Μετά από μια έντονη συναισθηματική φόρτιση, τα παιδιά συνήθως αισθάνονται ντροπή, φόβο και ανησυχία. Κάποια παιδιά, όμως, έχουν περισσότερο θυμό να διαχειριστούν και μεγαλύτερα επίπεδα αυτό-υποτίμησης που πρέπει να ξεπεράσουν. Παιδιά μικρότερης ηλικίας ίσως δυσκολεύονται να εντοπίσουν και να κατονομάσουν αυτά τα συναισθήματα. Γι’ αυτό και οι συγκεκριμένες στιγμές είναι μια καλή ευκαιρία για μάθηση. Ζητήστε από το παιδί να σας περιγράψει όσο καλύτερα μπορεί αυτό που νοιώθει.

"Πονάει η κοιλιά μου. Δεν θέλω να πάω στο σπίτι του Γιώργου, ποτέ ξανά!"

Στην συνέχεια, μαζί με τα δεδομένα της κατάστασης, βοηθήστε το παιδί να καθορίσει αυτό που αισθάνεται.

"Ανησυχείς για το τι θα σκεφτεί ο Γιώργος που τον έσπρωξες; Μερικές φορές αισθάνομαι το ίδιο όταν είμαι σε δύσκολη θέση, και κάνει την κοιλιά μου να πονάει, πάρα πολύ."

Ξέρετε το παιδί σας καλύτερα, έτσι μπορείτε να το καθοδηγήσετε σε αυτό το κομμάτι της αλληλεπίδρασης με τον σωστό χρόνο και την κατάλληλη φροντίδα. Μερικά παιδιά ξεπερνούν γρήγορα αυτά τα συναισθήματα, ενώ άλλα καθυστερούν λίγο.

Ερώτηση 3: Τι έχεις μάθει;

Το επόμενο ερώτημα προϋποθέτει ότι το παιδί έχει αποστασιοποιηθεί λίγο από το βάρος των συναισθημάτων του. Είναι δύσκολο να δούμε μια κατάσταση αντικειμενικά όταν είμαστε συναισθηματικά φορτισμένοι. Όταν ρωτάτε το παιδί σας ποιο είναι το δίδαγμα, να είστε προετοιμασμένοι ότι δεν θα μπορεί να δει ακόμη τη γενικότερη εικόνα. Μερικές φορές, χρειάζονται ώρες, μέρες ή εβδομάδες πριν να γεννηθεί μια νέα προοπτική μέσα από τις στάχτες μιας κακής εμπειρίας. Επίσης, για τα παιδιά μικρής ηλικίας είναι ακόμη πιο δύσκολο να βρουν το ‘δίδαγμα’ στα χαλάσματα μιας κακής συναισθηματικής εμπειρίας. Μια παρόμοια ιστορία από τη δική σας ζωή μπορεί να βοηθήσει. Για παράδειγμα:

"Μου συνέβη κάτι τέτοιο όταν ήμουν περίπου στην ηλικία σου, και αυτό που έμαθα ήταν…"

 Όταν τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι υπάρχει ένα δίδαγμα σε κάθε λάθος, προστίθεται μια χρυσή τομή σε μια ειδάλλως κακή κατάσταση.

 Ερώτηση 4: Τι μπορείς να κάνεις διαφορετικά την επόμενη φορά;

Ήρθε η ώρα να στήσετε μαζί ένα σχέδιο δράσης. Μετά από ένα λάθος και βλέποντας τις συνέπειες των πράξεων μας, συνήθως αισθανόμαστε σαν να έχουμε χάσει τον έλεγχο. Αν φτιάξετε ένα σχέδιο που θα βοηθήσει το παιδί να χειριστεί παρόμοιες καταστάσεις, η επόμενη φορά θα είναι μια ευκαιρία ενδυνάμωσης και όχι συναισθηματικής κατάρρευσης.

Για παράδειγμα:

"Αντί για αντιγραφή στο τεστ την επόμενη φορά, θα φροντίσω να μελετήσω πιο σκληρά."

"Αντί να χτυπήσω τη Σοφία όταν είμαι απογοητευμένος, θα έρθω να σου μιλήσω."

Θα δείτε σιγά σιγά την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας να μεγαλώνει. Σε όλους μας αρέσει όταν ένα σχέδιο πετυχαίνει.

Ερώτηση 5: Λοιπόν, πώς αισθάνεσαι ΤΩΡΑ;

Τώρα που έχετε εξομαλύνει τα πραγματικά περιστατικά, έχετε συζητήσει για τα συναισθήματα, έχουν εμπεδωθεί τα μαθήματα και έχετε δημιουργήσει ένα σχέδιο δράσης, το μόνο που μένει να κάνετε είναι να υπενθυμίσετε στο παιδί σας ότι αύριο είναι πάντα μία καινούρια ημέρα. Όταν κάνετε αυτήν την ερώτηση είναι πιθανόν τα πράγματα να μην είναι 100% καλύτερα. Αλλά θα γίνουν. Με αργούς ή γρήγορους ρυθμούς, αυτό που μας νοιάζει είναι η ανάπτυξη της συναισθηματικής ευελιξίας του παιδιού. Η ανθεκτικότητα χτίζεται μέσα από μαθήματα ζωής όπως αυτό και πολλά άλλα πού θα ακολουθήσουν. Είναι μια δεξιότητα που βελτιώνεται και κατακτάται μέσω της εξάσκησης.

Το μικρό σας είναι ένας νέος άνθρωπος. Κανείς δεν είναι τέλειος και όλοι μας κάνουμε λάθη. Αλλά με τη δική σας αγάπη και υποστήριξη, το παιδί σας θα επανέλθει από τα λάθη του πιο δυνατό και πιο σοφό.

Με τη συνεργασία του κέντρου ειδικών θεραπειώνΛόγος & Επικοινωνία, www.logosepikinonia.gr