Μέχρι πριν λίγο καιρό μοναδικό κριτήριο για τη σχολική ετοιμότητα ήταν η ηλικία του παιδιού. Πολύ συχνά όμως οι γονείς ανησυχούν για το κατά πόσο είναι έτοιμο το παιδί τους να πάει στο σχολείο ακόμα κι αν είναι στη «σωστή» ηλικία. Όμως, όπως εξηγεί η Λία Παλαιολόγου, λογοπεδικός «η Σχολική Eτοιμότητα είναι μια πιο σύνθετη λειτουργία που δεν συνδέεται άμεσα με την ηλικία. Είναι μια ικανότητα που αναπτύσσεται από τη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί και ωριμάζει σε διαφορετική χρονική ηλικία για το κάθε ένα». Είναι αυτό που κοινώς λέμε «Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης». Γενικά, θεωρούμε ότι ένα παιδί 6 ετών είναι έτοιμο γνωστικά, γλωσσικά, κινητικά και συναισθηματικά να αναπτύξει τις αναγνωστικές και γραφικές του δεξιότητες και να φοιτήσει με επιτυχία στο Δημοτικό. Υπάρχουν όμως και πολλές εξαιρέσεις και δυστυχώς αυτό διαπιστώνεται αργότερα όταν το παιδί προχωρά στις τάξεις του Δημοτικού σχολείου και αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στη μάθηση.
Για το λόγο αυτό υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια όπου θα πρέπει να πληροί ένα παιδί για να θεωρούμε ότι κατέχει την περιβόητη Σχολική Ετοιμότητα.
Ποιες είναι οι ενδείξεις ότι το παιδί είναι έτοιμο για το Δημοτικό;
Σωματική υγεία: το παιδί δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα υγείας που θα το εμποδίσουν στην ομαλή παρακολούθηση του σχολικού προγράμματος.
Γλωσσική επάρκεια και γλωσσικές δεξιότητες: (φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία, πραγματολογία). Το παιδί έχει σωστή άρθρωση, πλούσιο λεξιλόγιο, χρησιμοποιεί σωστά τους συντακτικούς και γραμματικούς κανόνες όταν μιλά και έχει άρτια φωνολογική ενημερότητα (δηλαδή διακρίνει ακουστικά και αρθρώνει καθαρά όλους τους ήχους-φωνήματα έτσι ώστε να μην μεταφέρει αλλοιωμένους ήχους στο γραπτό του).
Διαβάστε κι εδώ τι είναι η λογοθεραπεία και πότε τη χρειάζεται το παιδί!
Γνωστική επάρκεια: έχει επαρκώς ανεπτυγμένη την κριτική του ικανότητα, είναι σε θέση να κάνει συλλογισμούς και μπορεί να εκτελέσει σύνθετες σκέψεις.
Οπτικοκινητική αντίληψη: το παιδί αναγνωρίζει τα γράμματα, αντιστοιχεί σωστά φώνημα με γράφημα και συντονίζει το μάτι με την κίνηση του χεριού για την εκτέλεση ορθής φοράς γραφής των γραμμάτων (αναγνωστική και γραφική δεξιότητα).
Συγκέντρωση-προσοχή: το παιδί συγκεντρώνει την προσοχή του σε μία δραστηριότητα και την ολοκληρώνει με επιτυχία. Δεν παρουσιάζει διαταραγμένη συγκέντρωση ή σύνδρομο Δ.Ε.Π./Υ. (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και / Υπερκινητικότητα).
Συναισθηματική ωριμότητα: το παιδί είναι κοινωνικό, κάνει εύκολα φιλίες, προσασμόζεται ομαλά σε διαφορετικές συνθήκες, υπακούει σε κανόνες.
Ανεξαρτησία και αυτοεξυπηρέτηση: το παιδί τρώει, ντύνεται, πλένεται και χρησιμοποιεί την τουαλέτα μόνο του.
Κίνητρα για μάθηση: το παιδί αμοίβεται συναισθηματικά και ψυχολογικά καθώς προχωρά με επιτυχία στην σχολική του πορεία.
«Όπως βλέπετε η σχολική ετοιμότητα εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων για το λόγο αυτό πρέπει να βλέπουμε την ανάπτυξη, την ωριμότητα και την ετοιμότητα του παιδιού σφαιρικά», εξηγεί η Λία Παλαιολόγου, λογοπεδικός. «Η γενικότερη εικόνα της ανάπτυξης του παιδιού σε αυτά τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής του είναι αυτή που μας δίνει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την ετοιμότητά του. Τέλος, εξίσου σημαντικό θεωρώ την ψυχραιμία και ηρεμία των γονέων. Πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στο ίδιο το παιδί και δεν ωφελεί να αγχωνόμαστε και να τους μεταφέρουμε το στρες που βιώνουμε ως γονείς. Είναι μία ακόμα αλλαγή στη ζωή τους όπου τα παιδιά θα καταφέρουν και εκεί να ανταποκριθούν».
Με τη συνεργασία του επιστημονικού ιστότοπου www.xamogelakia.com