Κανένας γονιός δεν θέλει το παιδί του να μεγαλώσει σε μια διαλυμένη οικογένεια. Από την άλλη, κάποιοι γάμο δεν είναι όσο ευτυχισμένοι θα έπρεπε για να συνεχίσουν να υπάρχουν -όσο κι αν προσπαθεί ο ένας ή και οι ίδιο να κρατήσουν την οικογένεια ενωμένη. Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι γονείς, όμως, είναι ότι ο χωρισμός τους αποτελεί μια έντονη εμπειρία για το παιδί τους που σημαδεύει πάντα τον ψυχικό του κόσμο.
Πολλά ζευγάρια προτιμούν να αναβάλλουν την απόφαση για οριστικό διαζύγιο μέχρι τα παιδιά τους να μεγαλώσουν λίγο και να μπορούν να καταλάβουν. Εξάλλου, είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσεις σε ένα μικρό παιδί ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν θα ζουν πια στο ίδιο σπίτι... Όμως, πότε τα παιδιά είναι αρκετά ώριμα για να «καταλάβουν»;
Άλλοι πάλι θεωρούν ότι όσο πιο μικρό είναι το παιδί όταν γίνεται ο χωρισμός τόσο το καλύτερο, αφού δεν υπάρχουν μνήμες από το τραυματικό γεγονός. Σύμφωνα πάντως με τον παιδο-ψυχολόγο dr. Scott Carroll ήδη στην ηλικία των 2 ετών, ένα παιδί έχει αρχίσει να δημιουργεί αναμνήσεις. «Σ' αυτή την ηλικία τα παιδιά αντιλαμβάνονται την αλλαγή στη ζωή τους κυρίως σε συναισθηματικό επίπεδο και όχι σε γνωστικό», λέει. Ακόμα κι έτσι, όμως, η εμπειρία σε τόσο μικρή ηλικία είναι σαφώς λιγότερο τραυματική, σε σχέση με τα νηπιακά χρόνια. «Πιθανότατα μόνο τα παιδιά κάτω των 2 ετών δεν επηρεάζονται σημαντικά από το διαζύγιο των γονιών τους, γιατί δεν έχουν ακόμα καλλιεργήσει την προσκόλληση στον έναν ή τον άλλον», λέει ο ειδικός.
Σύμφωνα με τον dr. Carroll υπάρχει ακόμα χειρότερη ηλικία από τη νηπιακή για να ζήσει ένα παιδί το χωρισμό των γονιών του. Είναι αυτή των 11 ετών, όταν ξεκινάει το παιδί ετοιμάζεται να μπει στην εφηβεία. Παρόλο που η σχέση με τους γονείς θεωρείται πια λίγο-πολύ δεδομένη, το παιδί έχει να αντιμετωπίσει άλλες προκλήσεις, όπως η τάση του για ανεξαρτησία αλλά και η χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η οικογένεια σ' αυτή τη φάση της ζωής του του προσφέρει ασφάλεια και το προστατεύει από την πίεση που του ασκούν οι συνομήλικοί του. Μια δραματική αλλαγή στην οικογενειακή κατάσταση θα το κάνει να νιώθει ότι δεν έχει από πού να «πιαστεί».
Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι ένα διαζύγιο είναι λιγότερο οδυνηρό για ένα παιδί 3 ή για ένα παιδί 16 ετών. Σε κάθε περίπτωση, το πόσο θα επηρεαστεί έχει να κάνει με παράγοντες όπως η ψυχική ανθεκτικότητά του και η ικανότητά του να προσαρμόζεται στις αλλαγές. Ο dr. Carroll τονίζει ότι το πιο σημαντικό είναι το πώς θα χειριστούν οι ίδιοι οι γονείς την κατάσταση και επισημαίνει τρία πράγματα που πρέπει να αποφεύγονται:
- Ο ένας γονιός να μιλάει άσχημα στο παιδί για τον άλλον
- Ο ένας γονιός να μην επιτρέπει στο παιδί να περνάει χρόνο με τον άλλον
- Ο ένας γονιός να αποσύρεται εντελώς από τη ζωή του παιδιού του