Τα τεστ εγκυμοσύνης είναι πλέον τόσο προχωρημένα, ώστε τα περισσότερα μπορούν να επιβεβαιώσουν την εγκυμοσύνη ήδη από τις πρώτες ημέρες -πριν ακόμα η γυναίκα διαπιστώσει ότι έχει καθυστέρηση. Όμως, μερικές φορές, ακόμη και αυτά τα υπερσύγχρονα τεστ μπορεί να το κάνουν λάθος.

Πώς λειτουργούν τα τεστ εγκυμοσύνης

Όλά τα τεστ είναι σχεδιασμένα για να ανιχνεύουν μια ορμόνη που ονομάζεται ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG), την οποία το σώμα αρχίζει να παράγει μόλις εμφυτευτεί ένα ωάριο. Το hCG ανιχνεύεται στα ούρα και σε γενικές γραμμές υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι εξετάσεων που μπορεί να κάνει μια γυναίκα: ο ποιοτικός και ο ποσοτικός έλεγχος.

Ένας ποιοτικός έλεγχος μπορεί να καθορίσει μόνο εάν η hCG υπάρχει στα ούρα και αφορά εκείνα τα τεστ εγκυμοσύνης που δείχνουν δύο γραμμές, ένα χαρούμενο πρόσωπο ή τις λέξεις «ναι» ή «έγκυος» εφόσον την ανιχνεύσουν.

Ένα ποσοτικό τεστ εγκυμοσύνης, δεν επιβεβαιώσει μόνο ότι είστε έγκυος, αλλά και πόσες εβδομάδες είστε. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργούν τα εργαστηριακά τεστ που γίνονται με εξετάσεις αίματος (και είναι ο καλύτερος τρόπος για τη μέτρηση της ακριβούς ποσότητας hCG στον οργανισμό), αλλά υπάρχουν και τέτοια τεστ που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι και σας δίνουν μια εκτίμηση για την εβδομάδα της κύησης στην οποία βρίσκεστε.

Αν και μόνο μια ποσοτική εξέταση αίματος μπορεί να επιβεβαιώσει μια εγκυμοσύνη με απόλυτη σιγουριά, η χρήση ενός τεστ ούρων στο σπίτι είναι πιθανό να σας δώσει ένα σωστό αποτέλεσμα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που το αποτέλεσμα το οποίο θα βγάλουν είναι ψευδώς θετικό ή ψευδώς αρνητικό.

Σε ποιες περιπτώσεις το τεστ είναι ψευδώς αρνητικό

Όταν το κάνετε πολύ νωρίς

Το ότι τα σύγχρονα τεστ ανιχνεύουν την συγκεκριμένη ορμόνη στα ούρα από πολύ νωρίς δεν σημαίνει πάντα ότι δίνουν ένα ακριβές αποτέλεσμα την πρώτη μέρα που θα το κάνετε. Όσο πλησιάζει η ημερομηνία όπου περιμένετε την περιόδό σας, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να λάβετε ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα. Έτσι, αν κάνετε το τεστ νωρίτερα από αυτήν την ημερομηνία, μπορεί να δείξει ότι είναι αρνητικό - ακόμα και αν είστε έγκυος.

Η εμφύτευση πραγματοποιείται συνήθως έξι ημέρες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου, αλλά εξαρτάται από το πότε πραγματικά συνέβη η σύλληψη και τη διάρκεια του κύκλου. Εάν προσπαθείτε για μωρό, μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να τσεκάρετε όσο το δυνατόν νωρίτερα εάν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη, αλλά είναι καλύτερο να περιμένετε μέχρι την ημερομηνία της επόμενης περιόδου (ή να αγοράσετε περισσότερα από ένα τεστ ώστε να μπορείτε να ελέγχετε κάθε λίγες ημέρες).

Όταν δεν ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες

Κάθε εταιρεία που κατασκευάζει τεστ εγκυμοσύνης παρέχει στο φύλλο οδηγιών κατευθυντήριες γραμμές για το πώς πρέπει να γίνει, οι οποίες ενδέχεται να είναι διαφορετικές από όσες αναγράφει ένα άλλο τεστ. Συνήθως αφορούν το χρονικό διάστημα κατά το οποίο χρειάζεται να αφήσετε το άκρο μέσα στα ούρα ή πόσο πρέπει να περιμένετε πριν δείτε το αποτέλεσμα. Εάν κάποιο από τα βήματα γίνει με λανθασμένο τρόπο, όπως για παράδειγμα, εάν το τεστ δεν τοποθετηθεί σε επίπεδη επιφάνεια, τα αποτελέσματα μπορεί να επηρεαστούν. Μην παραλείψετε, λοιπόν, να αφιερώστε λίγο χρόνο για να διαβάσετε πρώτα τις οδηγίες.

Όταν τα ούρα είναι αραιωμένα

Εάν έχετε πιει μεγάλη ποσότητα νερού πριν κάνετε το τεστ, υπάρχει πιθανότητα τα ούρα σας να είναι αραιωμένα και να μην ανιχνευτεί ικανή ποσότητα hCG. Για το λόγο αυτό, προτιμώνται τα πρωινά ούρα, όταν η συγκέντρωση της ορμόνης είναι μεγαλύτερη.

Όταν κάνετε το τεστ ενώ έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την εμφύτευση του εμβρύου

Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο, αλλά μερικές φορές συμβαίνει μια γυναίκα να κάνει ένα τεστ στο τέλος του πρώτου τριμήνου ή αργότερα και αυτό να μην ανιχνεύσει την hCG επειδή τα επίπεδά της είναι υψηλότερα από αυτά που έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει. Αυτό εξηγεί γιατί κάποιες γυναίκες δεν συνειδητοποιούν ότι είναι έγκυες μέχρι να γεννήσουν, ακόμα κι αν έχουν κάνει τεστ.

Σε ποιες περιπτώσεις το τεστ είναι ψευδώς θετικό

Όταν υπάρχει η λεγόμενη “χημική εγκυμοσύνη”

Ένα θετικό τεστ δεν σημαίνει πάντα ότι μια εγκυμοσύνη είναι βιώσιμη. Μια αποβολή μπορεί να συμβεί τόσο σύντομα μετά την εμφύτευση που να μην προκαλέσει καθυστέρηση κι έτσι να μην παρατηρήσετε ποτέ ότι υπήρξατε έγκυος -εκτός κι αν κάνετε τεστ. Αυτό ονομάζεται “χημική εγκυμοσύνη” και είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο. Οι επακόλουθες εξετάσεις αίματος θα είναι σε θέση να διαπιστώσουν εάν τα επίπεδα των ορμονών σας μειώνονται ή αυξάνονται.

Όταν εμφανίζεται η λεγόμενη “γραμμή εξάτμισης”

Μερικές φορές μια δεύτερη γραμμή μπορεί να εμφανιστεί στο τεστ καθώς τα ούρα στεγνώνουν στο παράθυρο δοκιμής και ενδέχεται να τη μπερδέψουμε με μια πολύ αμυδρή γραμμή επιβεβαίωσης της εγκυμοσύνης. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν ελέγχουμε το τεστ μετά το πέρας του συνιστώμενου χρόνου όπου πρέπει να δούμε το αποτέλεσμα και συχνά το χρώμα της γραμμής είναι διαφορετικό από ό,τι θα ήταν εάν το αποτέλεσμα ήταν όντως θετικό.

Όταν παίρνετε κάποια συγκεκριμένα φάρμακα

Ορισμένα φάρμακα περιέχουν hCG που μπορεί να ανιχνευτεί σε ένα τεστ εγκυμοσύνης, ακόμη και αν δεν είστε έγκυος. Τέτοια είναι οι ενέσεις hCG που δίνονται σε θεραπείες γονιμότητας, φάρμακα για σπασμούς και τη νόσο του Πάρκινσον, ορισμένα ηρεμιστικά και διουρητικά, ακόμα και κάποια αντιισταμινικά. Εάν έχετε πάρει κάποιο φάρμακο, είναι σκόπιμο να περιμένετε έως ότου αποβληθεί από τον οργανισμό σας πριν κάνετε το τεστ εγκυμοσύνης.

Όταν υπάρχουν υποκείμενα ιατρικά προβλήματα

Ορισμένα ιατρικά προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα των τεστ εγκυμοσύνης, όπως για παράδειγμα μια ουρολοίμωξη ή ένα προβλήματα στα νεφρά. Επίσης, οι κύστεις των ωοθηκών και η εμμηνόπαυση μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των ορμονών που ανιχνεύονται στα ούρα. Άλλες ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένα θετικό τεστ είναι μια έκτοπη ή μια μοριακή κύηση. Μια έκτοπη κύηση είναι όταν ένα ωάριο εμφυτεύεται κάπου έξω από τη μήτρα (συνήθως στους σάλπιγγες), ενώ μοριακή εγκυμοσύνη είναι όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο μετατρέπεται σε όγκο αντί για μωρό. Στην έκτοπη κύηση, η hCG παράγεται αλλά είναι συνήθως πολύ χαμηλή επειδή το ωάριο δεν μεγαλώνει κανονικά. Στη μοριακή, τα επίπεδα hCG μπορεί να είναι ασυνήθιστα υψηλά επειδή ο ιστός αναπτύσσεται πιο γρήγορα από ό, τι σε μια κανονική εγκυμοσύνη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να επισκεφθείτε τον γιατρό σας για μια εξέταση αίματος αμέσως μόλις κάνετε ένα τεστ στο σπίτι και βγει θετικό. Εκείνος είναι σε θέση να ελέγξει εάν τα επίπεδα της hCG βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων.

Όταν υπάρχει προηγούμενη αποβολή ή άμβλωση

Εάν έχετε αποβάλαι πρόσφατα ή έχετε σταματήσει προηγούμενη εγκυμοσύνη, ενδέχεται να υπάρχει ακόμα hCG στο σώμα. Οι γυναίκες που ελπίζουν να μείνουν ξανά έγκυες αμέσως μετά την αποβολή μπορεί να απογοητευτούν όταν συνειδητοποιήσουν ότι ένα θετικό τεστ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και πάλι έγκυες, καθώς μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να επανέλθουν οι ορμόνες στα επίπεδα που ήταν.

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα ψευδώς θετικό ή αρνητικό τεστ

Όταν έχετε συλλέξει ούρα σε μη αποστειρωμένο δοχείο

Εάν συλλέξετε τα ούρα σε ένα δοχείο που έχετε ξαναχρησιμοποιήσει στο παρελθόν και αυτό έχει ακόμα ίχνη από προηγούμενα ούρα, από σαπούνι ή και από νερό - τα αποτελέσματα μπορεί να επηρεαστούν. Χρησιμοποιήστε πάντα ένα καινούργιο αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη όταν κάνετε τεστ.

Όταν το τεστ έχει λήξει ή είναι ελαττωματικό

Ελέγχετε πάντα την ημερομηνία λήξης πριν ανοίξετε το τεστ εγκυμοσύνης. Εάν είναι ληγμένο μπορεί να δώσει ανακριβές αποτέλεσμα γιατί οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται για τις γραμμές έχουν ξεθωριάσει ή γιατί οι χημικές ουσίες δεν είναι πλέον αρκετά ισχυρές ώστε να ανιχνεύσουν την hCG. Τέλος, ένα τεστ μπορεί να είναι ελαττωματικό εάν έχει αποθηκευτεί σε ζεστό ή υγρό μέρος (όπως το μπάνιο) ή εάν το κουτί του έχει μείνει για πολύ καιρό ανοιχτό.