Έως τη δεκαετία του ’50, σχεδόν σε όλες τις περιοχές της χώρας οι γυναίκες έφερναν στον κόσμο τα παιδιά τους στο σπίτι τους, με τη βοήθεια της μαίας. Στη συνέχεια, ο τοκετός στο σπίτι αντικαταστάθηκε πολύ γρήγορα από εκείνον στο μαιευτήριο, ο οποίος εγγυάται μεγαλύτερες δυνατότητες επέμβασης σε περίπτωση ανάγκης. Έκτοτε, η εικόνα του τοκετού άλλαξε, και πλέον μοιάζει περισσότερο με ασθένεια παρά με ένα φυσιολογικό γεγονός. Οι γυναίκες χρειάστηκε να θυσιάσουν τις ανάγκες συμμετοχής τους στο γεγονός λόγω της αναγκαιότητας του ιατρικού ελέγχου. Γι’ αυτό, ξεκινώντας από τη δεκαετία του ’80 καταγράφηκε μια αυξανόμενη επιθυμία για την επιστροφή της γέννησης στο σπίτι.
Σήμερα η διαδικασία του τοκετού και της γέννησης έχει κάνει μεγάλα βήματα προς τα εμπρός και τα ίδια τα μαιευτήρια στο μεγαλύτερο μέρος τους έχουν εξοπλιστεί, έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στην ανάγκη για έναν τοκετό πιο ανθρώπινο και γαλήνιο: το περιβάλλον, οι διαδικασίες, το προσωπικό, η παρουσία οικογενειακών προσώπων, η διάρκεια της παραμονής στο μαιευτήριο τείνουν να επιστρέψουν στη γέννηση τη διάστασή της ως ένα ευχάριστο και φυσιολογικό γεγονός. Ο τοκετός στο σπίτι παραμένει πάντοτε μια δυνατότητα στη διάθεση των γυναικών.
Πότε μπορεί να γίνει;
Είναι απαραίτητο η εγκυμοσύνη να είναι καθ’ όλα φυσιολογική, χωρίς κάποιον παράγοντα κινδύνου και το σπίτι να μην απέχει πολύ από το μαιευτήριο –ιδανικά θα πρέπει η γυναίκα να μπορεί να πάει μέσα σε 20 λεπτά εάν χρειαστεί. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, εάν αυτές οι συνθήκες είναι εξασφαλισμένες οι κίνδυνοι του τοκετού στο σπίτι δεν είναι μεγαλύτεροι από τον τοκετό στο μαιευτήριο. Για να συμβούν όλα με τη μέγιστη ασφάλεια είναι απαραίτητη, παρόλα αυτά, η βοήθεια από ειδικό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό.
Τα πλεονεκτήματα· Η γυναίκα αισθάνεται πιο χαλαρή γιατί είναι σε γνώριμο περιβάλλον.
· Η γυναίκα μπορεί να αποφασίσει για το ποια πρόσωπα θέλει κοντά της κατά τη διάρκεια των ωδίνων και του τοκετού. Εάν το επιθυμούν, ο πατέρας, τα μεγαλύτερα παιδιά ή άλλα αγαπημένα πρόσωπα μπορούν να συμμετάσχουν, αναλαμβάνοντας περισσότερο ενεργό ρόλο από εκείνο που θα είχαν στο μαιευτήριο.
· Μπορεί να οργανωθεί μια υποδοχή για το νεογέννητο, με τη συμμετοχή της οικογένειας, ώστε το καλωσόρισμά του στη ζωή να είναι τρυφερό.
· Η γυναίκα είναι ελεύθερη να επιβάλει το ρυθμό και τις προσωπικές της προτιμήσεις στη διάρκεια του τοκετό, αντί να ακλουθεί το «πρωτόκολλο» ενός μαιευτηρίου. Μπορεί να είναι όρθια, καθιστή, ξαπλωμένη, όπως αισθάνεται πιο άνετα.
Τα μειονεκτήματα· Δεν επιτρέπεται στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί ο τοκετός να μην ολοκληρωθεί φυσιολογικά.
· Υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα για απρόσμενες επιπλοκές με επιδράσεις στη μητέρα και το παιδί, οπότε και θα πρέπει να υπάρξει άμεση μεταφορά στο μαιευτήριο.
· Το σπίτι δεν θα πρέπει να είναι μακριά από κάποιο οργανωμένο μαιευτήριο, ακριβώς για να είναι εύκολη μια ενδεχόμενη μετάβαση.
· Είναι μια επιλογή που αφορά όλη την οικογένεια και που, για τουλάχιστον λίγες ημέρες, θα αναταράξει τις συνήθειες του σπιτιού.
Τι θα χρειαστείτε
Για να γεννήσετε στο σπίτι, είναι απαραίτητη μια άριστη οργάνωση. Πριν πάρετε την απόφαση, συμβουλευτείτε το γιατρό σας που θα σας υποδείξει τι πρέπει να έχετε εξασφαλίσει για να προχωρήσετε στον τοκετό στο σπίτι, όπως:
- Μια έμπειρη και εκπαιδευμένη μαία. Καλό θα ήταν να βρείτε το σωστό πρόσωπο αρκετά νωρίς, ώστε να είναι ήδη μαζί σας από την εγκυμοσύνη και να φτάσετε στον τοκετό με μια αμοιβαία οικειότητα. Εάν δεν μπορέσετε να βρείτε το κατάλληλο πρόσωπο μπορείτε να απευθυνθείτε στο Σύλλογο Μαιών ή στο σύλλογο Ευτοκία. Εκτός από τη μαία, μπορείτε να ζητήσετε την παρουσία ενός γυναικολόγου (αλλά καλό είναι να ξέρετε ότι δεν προσφέρονται όλοι να αναλάβουν έναν τοκετό στο σπίτι) και ενός παιδιάτρου που θα εξετάσει το παιδί μόλις γεννηθεί. - Ένα εξοπλισμένο και προετοιμασμένο δωμάτιο. Είναι απαραίτητο να φυλάξετε ένα δωμάτιο, ιδιαίτερα καθαρό και ζεστό, για τις τελευταίες φάσεις της γέννησης. Αυτό το δωμάτιο θα πρέπει να ετοιμαστεί ακολουθώντας τις οδηγίες της μαίας. - Ένα «stand by» αυτοκίνητο. Κατά τη διάρκεια του τοκετού πρέπει να είναι διαθέσιμο ένα αυτοκίνητο με ανατρεπόμενο κάθισμα, σε περίπτωση που χρειαστεί επείγουσα μεταφορά στο μαιευτήριο.- Τα απαραίτητα ιατρικά υλικά. Μεγάλο μέρος του ιατρικού υλικού θα το φέρει η μαία. Συζητήστε μαζί της τι θα έχει μαζί της εκείνη και τι πρέπει να έχετε κανονίσει εσείς να υπάρχει στο σπίτι. Σε γενικές γραμμές, θα χρειαστείτε πολλά καθαρά εσώρουχα, μία ή δύο κατσαρόλες για να αποστειρωθούν τα εργαλεία, ένα πλαστικό σεντόνι, μία λάμπα που να μπορεί να αλλάζει κατευθύνσεις, ένα ρολόι με δείκτη δευτερολέπτων, μια ζυγαριά για παιδιά, μια λεκάνη για το πρώτο μπάνιο, μερικές αποστειρωμένες γάζες και άλλα αξεσουάρ που πιθανόν να ζητήσει η μαία.
Διαβάστε εδώ πώς περιγράφει την εμπειρία της μια γυναίκα που επέλεξε να γεννήσει στο σπίτι της!